เมื่อพูดถึงโรคติดเชื้อ หลายคนอาจนึกถึงไข้หวัดใหญ่ ไข้เลือดออก หรือโควิด-19 แต่ยังมีอีกโรคหนึ่งที่อาจยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักในวงกว้าง แม้จะเป็นโรคที่มีความรุนแรงและอันตรายถึงชีวิต นั่นคือ “โรคเมลิออยโดสิส” (Melioidosis)
โรคเมลิออยโดสิสคืออะไร?
เมลิออยโดสิส หรือที่เรียกกันในชื่อไทยว่า “โรคเมลิออยโดสิส” เป็นโรคติดเชื้อแบคทีเรียที่ชื่อ Burkholderia pseudomallei ซึ่งพบมากในดินและแหล่งน้ำตามธรรมชาติ โดยเฉพาะในพื้นที่เขตร้อน เช่น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย
ใครมีความเสี่ยง?
แม้ทุกคนจะสามารถติดเชื้อได้ แต่กลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง ได้แก่:
- ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน โรคไตเรื้อรัง หรือภูมิคุ้มกันต่ำ
- เกษตรกร หรือผู้ที่ทำงานเกี่ยวข้องกับดินและน้ำ
- ผู้ที่มีบาดแผลแล้วสัมผัสดินหรือน้ำปนเปื้อนเชื้อ
การติดเชื้อเกิดขึ้นได้อย่างไร?
เชื้อสามารถเข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง เช่น:
- ทางบาดแผล
- ทางการหายใจ (สูดดมฝุ่นหรือละอองน้ำที่มีเชื้อ)
- การกินน้ำหรืออาหารที่ปนเปื้อนเชื้อ
อาการของโรค
อาการของโรคมีความหลากหลาย ตั้งแต่อาการเล็กน้อยไปจนถึงรุนแรง เช่น:
- ไข้ หนาวสั่น ปวดศีรษะ
- ไอ เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก (กรณีเชื้อเข้าปอด)
- ฝีในอวัยวะต่างๆ เช่น ตับ ม้าม ปอด
- ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis) ซึ่งอาจเสียชีวิตได้
การวินิจฉัยและการรักษา
การวินิจฉัยโรคนี้จำเป็นต้องตรวจเพาะเชื้อจากเลือด น้ำหนอง หรือเสมหะ โดยใช้เวลาในการยืนยันผลประมาณ 2-7 วัน
การรักษาจำเป็นต้องใช้ยาปฏิชีวนะเฉพาะทาง โดยทั่วไปแบ่งเป็น 2 ระยะ:
- ระยะรักษาเฉียบพลัน: ใช้ยาฉีด เช่น Ceftazidime หรือ Meropenem นาน 10-14 วัน
- ระยะป้องกันการกลับเป็นซ้ำ: ใช้ยารับประทาน เช่น Cotrimoxazole ต่อเนื่อง 3-6 เดือน
ป้องกันได้อย่างไร?
แม้จะไม่มีวัคซีนป้องกัน แต่สามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยวิธีง่าย ๆ เช่น
- สวมรองเท้าบูทและถุงมือเมื่อต้องสัมผัสดินหรือน้ำ
- หลีกเลี่ยงการใช้แหล่งน้ำธรรมชาติที่ไม่สะอาด
- ดูแลบาดแผลให้สะอาดและปิดให้มิดชิด
- สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ควรควบคุมน้ำตาลให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม
สรุป :
โรคเมลิออยโดสิสอาจไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก แต่มีความอันตรายและรุนแรง โดยเฉพาะกับผู้ที่มีโรคประจำตัว การรู้เท่าทัน และการป้องกันตนเองอย่างเหมาะสมคือกุญแจสำคัญที่จะลดความเสี่ยงจากโรคนี้ได้
🛑 หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีอาการผิดปกติหลังจากสัมผัสดินหรือน้ำในพื้นที่เสี่ยง ควรรีบพบแพทย์โดยเร็ว อย่านิ่งนอนใจ เพราะโรคไข้ดินอาจไม่ใช่เรื่องไกลตัวอย่างที่คิด
หากท่านมีปัญหาสุขภาพ หรือต้องการปรึกษาการใช้ผลิตภัณฑ์และการใช้ยาอย่างถูกวิธี สามารถเข้ามาปรึกษาได้ที่หน้าร้านขายยาจุฬาลักษณ์เภสัชทุกสาขา หรือใช้บริการให้คำปรึกษา ช่องทางออนไลน์ได้ทุกช่องทางของเรานะคะ
ข้อมูลอ้างอิง (References):
- ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐอเมริกา (CDC)
- บทความวิจัยจาก PubMed
- วารสาร Emerging Infectious Diseases
- บทความวิจัยจาก MDPI
เรียบเรียงข้อมูลโดย : www.chulalakpharmacy.com