การใช้ยา imiquimod 5% รักษาหูดหงอนไก่บริเวณอวัยวะเพศ ต้องใช้อย่างไร

อิมิควิโมด (Imiquimod) ในความเข้มข้น 5% เป็นยาชนิดครีมที่ใช้รักษาหูดหงอนไก่ (External Genital and Perianal Warts) ที่เกิดจากเชื้อไวรัส HPV [1] ยานี้จัดอยู่ในกลุ่มยาที่กระตุ้นการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน (Immune Response Modifier) ซึ่งแตกต่างจากยาชนิดอื่นที่ทำลายเนื้อเยื่อหูดโดยตรง โดย Imiquimod จะช่วยให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันเพื่อต่อสู้กับเชื้อไวรัสต้นเหตุ

กลไกการออกฤทธิ์

Imiquimod ไม่ได้ออกฤทธิ์โดยตรงในการทำลายไวรัส แต่จะกระตุ้นเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้สร้างสารสื่อประสาทต่างๆ เช่น อินเตอร์เฟอรอน-แอลฟา (Interferon-alpha) และไซโตไคน์ (Cytokines) [2] สารเหล่านี้จะช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันให้เข้าโจมตีและกำจัดเซลล์ที่ติดเชื้อไวรัส HPV ซึ่งเป็นต้นเหตุของหูดหงอนไก่ ทำให้แผลหูดค่อยๆ หายไป

ประโยชน์ (ข้อบ่งใช้)

• รักษาหูดหงอนไก่ (Condyloma Acuminata) บริเวณอวัยวะเพศภายนอกและรอบทวารหนัก [1]
  
  

ขนาดยาและการบริหารยา

ข้อแนะนำที่สำคัญที่สุดคือ ควรใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัดเท่านั้น โดยทั่วไปมีวิธีการใช้ดังนี้ [1, 2]:

• ความถี่ในการใช้: ใช้ 3 ครั้งต่อสัปดาห์ (เช่น วันจันทร์, วันพุธ, วันศุกร์)
• ช่วงเวลาที่ใช้: ใช้ยา ก่อนนอน
• ขั้นตอนการใช้:
  1. ล้างบริเวณที่จะทายาด้วยน้ำสะอาดและสบู่อ่อนๆ จากนั้นซับให้แห้งสนิท
  2. ทายาในปริมาณบางๆ เฉพาะบริเวณที่เป็นหูดเท่านั้น
  3. นวดครีมเบาๆ ให้ซึมเข้าสู่ผิว
  4. ล้างมือให้สะอาดทั้งก่อนและหลังการใช้ยา
• ระยะเวลาที่คงยาไว้: ปล่อยให้ยาอยู่บนผิวหนังเป็นเวลา 6-10 ชั่วโมง
• การล้างยาออก: ในตอนเช้าหลังจากตื่นนอน ให้ล้างยาออกด้วยน้ำสะอาดและสบู่อ่อนๆ
  
  

ข้อควรระวัง: ยานี้ใช้สำหรับหูดบริเวณภายนอกเท่านั้น ห้ามใช้ทาในช่องคลอดหรือทวารหนัก

ผลข้างเคียง

ผลข้างเคียงที่พบบ่อยมักเกิดจากการระคายเคืองเฉพาะที่ ซึ่งแสดงว่ายากำลังออกฤทธิ์ [1]:

• ผิวหนังบริเวณที่ทายามีรอยแดง, บวม, คัน, หรือรู้สึกแสบร้อน
• ผิวลอกหรือมีสะเก็ด
• อาการปวดศีรษะ, ปวดกล้ามเนื้อ, หรืออาการคล้ายไข้หวัด
  
  

ข้อควรระวังและคำแนะนำเพิ่มเติม

• ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้: ยา Imiquimod เป็นยาที่ต้องได้รับการวินิจฉัยและสั่งจ่ายโดยแพทย์เท่านั้น ห้ามซื้อมาใช้เอง
• การมีเพศสัมพันธ์: ควรหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ขณะที่ทายาอยู่บนผิวหนัง เพราะครีมอาจทำให้ถุงยางอนามัยหรือไดอะแฟรมอ่อนแอลงได้ [3]
• แผลเปิด: ห้ามทายาบนผิวหนังที่มีแผลเปิด, ผิวที่อักเสบ หรือผิวที่ได้รับการรักษาด้วยวิธีอื่น (เช่น การจี้หูด) มาก่อนหน้านี้
• โรคประจำตัว: แจ้งแพทย์หากมีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ผู้ป่วยโรค HIV
  
  

สำคัญ: ยา Imiquimod เป็นยาที่ช่วยรักษาอาการของโรคหูดหงอนไก่ แต่ ไม่สามารถรักษาการติดเชื้อไวรัส HPV ให้หายขาดได้ จึงมีโอกาสที่หูดจะกลับมาเป็นซ้ำได้

ยี่ห้อยาที่มีส่วนประกอบในไทย

• Aldara
• Imiker

แหล่งซื้อยา (ระบุว่าต้องมีใบสั่งแพทย์)

ยา Imiquimod จัดเป็น ยาอันตราย ในประเทศไทย ต้องใช้ตามใบสั่งของแพทย์เท่านั้น

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

1. Drugs.com. (n.d.). Imiquimod topical. Retrieved from https://www.drugs.com/imiquimod.html
2. MedlinePlus. (n.d.). Imiquimod topical. Retrieved from https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a606018.html
3. U.S. Food and Drug Administration (FDA). (n.d.). Aldara (imiquimod) Cream. Retrieved from https://www.fda.gov/drugs/drug-approvals-and-databases/aldara-imiquimod-cream

เรียบเรียงโดย (Compiled by)  : www.chulalakpharmacy.com