ประจำเดือน Menstruation หรือ Monthly Period

ประจำเดือน” หมายถึงการหลั่งของเยื่อบุมดลูกและเลือดออกทางช่องคลอดของเพศหญิง ซึ่งเกิดขึ้นเป็นประจำทุกเดือน ถือเป็นส่วนหนึ่งของวัฏจักรการเจริญพันธุ์ของผู้หญิง โดยปกติจะเกิดขึ้นทุกๆ 21–35 วัน และมีระยะเวลาเฉลี่ยประมาณ 3–7 วัน
ในทางการแพทย์ ประจำเดือนเรียกว่า Menstruation หรือ Monthly Period

1. สาเหตุของประจำเดือน

เมื่อไม่มีการปฏิสนธิ (ไข่ไม่ได้รับการผสมกับอสุจิ) เยื่อบุมดลูกที่เตรียมไว้รองรับการตั้งครรภ์จะหลุดลอกออก กลายเป็นเลือดและของเหลวที่ขับออกมาทางช่องคลอด ซึ่งเรียกว่า “ประจำเดือน”

2. ฮอร์โมนที่เกี่ยวข้อง

  • เอสโตรเจน (Estrogen): ช่วยกระตุ้นให้เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโต
  • โปรเจสเตอโรน (Progesterone): ช่วยควบคุมรอบเดือน และเตรียมโพรงมดลูกให้พร้อมรับการฝังตัวของตัวอ่อน
  • เมื่อไม่มีการตั้งครรภ์ ระดับฮอร์โมนเหล่านี้จะลดลง ทำให้เกิดการหลุดลอกของเยื่อบุมดลูก

3. ลักษณะของประจำเดือนที่ปกติ

  • รอบเดือนสม่ำเสมอทุก 21–35 วัน
  • ปริมาณเลือดประมาณ 30–80 มิลลิลิตรต่อรอบ
  • มีสีแดงเข้มหรือแดงคล้ำ ไม่มีลิ่มเลือดขนาดใหญ่
  • อาจมีอาการปวดท้องเล็กน้อย

4. อาการร่วมที่พบบ่อย

  • ปวดท้องน้อย (dysmenorrhea)
  • ปวดหลัง
  • คัดตึงเต้านม
  • อารมณ์แปรปรวน
  • อ่อนเพลีย

5. ภาวะผิดปกติของประจำเดือน

  • ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ: เกิดจากความเครียด ฮอร์โมนผิดปกติ หรือโรคบางชนิด เช่น PCOS
  • ประจำเดือนขาด (Amenorrhea): ไม่มีประจำเดือนมา 3 เดือนขึ้นไปในผู้หญิงที่เคยมีมาก่อน
  • ประจำเดือนมามากผิดปกติ (Menorrhagia): เลือดออกมากจนรบกวนการใช้ชีวิต
  • ประจำเดือนมานานเกิน 7 วัน หรือมาบ่อยกว่า 21 วัน

การดูแลสุขภาพขณะมีประจำเดือน

  • ดื่มน้ำมากๆ
  • พักผ่อนให้เพียงพอ
  • ออกกำลังกายเบาๆ เช่น โยคะ หรือเดินช้าๆ
  • ใช้ถุงน้ำร้อนประคบหน้าท้องลดอาการปวด
  • รับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กและแมกนีเซียมสูง เช่น ผักใบเขียว ถั่ว เนื้อแดงไม่ติดมัน

เมื่อไหร่ควรพบแพทย์

• ประจำเดือนมาผิดปกติบ่อยครั้ง
• ปวดท้องมากจนรบกวนการใช้ชีวิต
• มีเลือดออกกะปริดกะปรอยระหว่างรอบเดือน
• ประจำเดือนหายไปโดยไม่มีสาเหตุ


แหล่งข้อมูลอ้างอิง

  1. Mayo Clinic. Menstrual cycle: What’s normal, what’s not
  2. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). Your Menstrual Cycle
  3. MedlinePlus. Menstruation

เรียบเรียงข้อมูลโดย  www.chulalakpharmacy.com

แชร์

ยังไม่มีบัญชี