วิตามินบีรวม (Vitamin B Complex) คืออะไร?
วิตามินบีรวม คือกลุ่มวิตามินที่ละลายน้ำได้ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการทำงานของระบบประสาท การเผาผลาญพลังงาน การสร้างเม็ดเลือดแดง และสุขภาพผิวหนัง วิตามินบีมีทั้งหมด 8 ชนิด โดยแต่ละชนิดมีหน้าที่เฉพาะในร่างกาย
ประโยชน์ของวิตามินบีแต่ละชนิด
1. วิตามิน B1 (ไทอามีน – Thiamine)
- ช่วยเปลี่ยนน้ำตาลเป็นพลังงาน
- บำรุงระบบประสาทและสมอง
- ป้องกันโรคเหน็บชา
แหล่งอาหาร: ธัญพืชไม่ขัดสี ถั่ว เนื้อหมู
2. วิตามิน B2 (ไรโบฟลาวิน – Riboflavin)
- ช่วยเผาผลาญไขมัน คาร์โบไฮเดรต และโปรตีน
- รักษาสุขภาพผิว ผม และเล็บ
- ช่วยลดอาการปวดไมเกรน
แหล่งอาหาร: นม ไข่ ตับ ผักใบเขียว
3. วิตามิน B3 (ไนอะซิน – Niacin)
- ช่วยในการทำงานของระบบย่อยอาหาร
- ลดระดับคอเลสเตอรอล
- ปรับสมดุลระบบประสาทและสมอง
แหล่งอาหาร: ปลา เนื้อสัตว์ ถั่วลิสง ข้าวกล้อง
4. วิตามิน B5 (แพนโทธีนิก แอซิด – Pantothenic Acid)
- จำเป็นในการสร้างฮอร์โมนและสารสื่อประสาท
- ช่วยซ่อมแซมเซลล์ผิว
- เสริมการเผาผลาญพลังงาน
แหล่งอาหาร: เห็ด ไข่แดง อะโวคาโด
5. วิตามิน B6 (ไพริดอกซีน – Pyridoxine)
- ช่วยสร้างเซโรโทนินและโดพามีน (สารสื่อประสาท)
- เสริมสร้างเม็ดเลือดแดง
- ลดอาการก่อนมีประจำเดือน (PMS)
แหล่งอาหาร: กล้วย ปลาแซลมอน มันฝรั่ง
6. วิตามิน B7 (ไบโอติน – Biotin)
- บำรุงผิว ผม และเล็บ
- ช่วยในกระบวนการสร้างพลังงาน
- จำเป็นต่อการเผาผลาญไขมันและกรดอะมิโน
แหล่งอาหาร: ไข่แดง ถั่ว อัลมอนด์
7. วิตามิน B9 (โฟเลต / กรดโฟลิก – Folic Acid)
- สำคัญต่อการสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง
- ช่วยในการพัฒนาระบบประสาทของทารกในครรภ์
- ลดความเสี่ยงของภาวะหลอดประสาทไม่ปิดในทารก
แหล่งอาหาร: ผักใบเขียวเข้ม ตับ ถั่วต่าง ๆ
8. วิตามิน B12 (โคบาลามิน – Cobalamin)
- จำเป็นต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง
- บำรุงระบบประสาท
- ป้องกันภาวะโลหิตจาง
แหล่งอาหาร: เนื้อสัตว์ เครื่องใน ไข่ ผลิตภัณฑ์นม (พบเฉพาะในอาหารจากสัตว์)
ใครบ้างที่ควรเสริมวิตามินบีรวม?
- ผู้ที่มีความเครียดสูง
- ผู้สูงอายุ
- ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- ผู้ที่รับประทานอาหารไม่ครบ 5 หมู่
- ผู้ที่ทานมังสวิรัติ (ควรเสริม B12)
ข้อควรระวัง
แม้ว่าวิตามินบีส่วนใหญ่จะขับออกทางปัสสาวะเมื่อเกินความต้องการ แต่การรับประทานในปริมาณสูงต่อเนื่องอาจก่อให้เกิดอาการข้างเคียงได้ เช่น วิงเวียนหรือปลายประสาทอักเสบ (ในกรณีของ B6)
วิตามินบีรวมในรูปแบบอาหารเสริม
ในบางกรณีที่ไม่สามารถรับวิตามินบีได้จากอาหารเพียงพอ เช่น ผู้ป่วย ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่รับประทานอาหารไม่ครบ 5 หมู่ การรับประทานวิตามินบีรวมในรูปแบบเม็ดหรือแคปซูลอาจเป็นทางเลือกที่เหมาะสม โดยควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้
สรุป
วิตามินบีรวมเป็นสารอาหารสำคัญที่ช่วยให้ร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งในด้านพลังงาน สมอง ระบบประสาท ผิวพรรณ และเลือด การได้รับวิตามินบีอย่างเหมาะสมจะช่วยให้คุณมีสุขภาพแข็งแรง สดชื่น และลดความเสี่ยงของโรคหลายชนิด
ข้อมูลอ้างอิง (References):
- NIH Office of Dietary Supplements. Vitamin B Complex. https://ods.od.nih.gov/factsheets
- Harvard T.H. Chan School of Public Health. B Vitamins and Health. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/vitamins/vitamin-b
- Mayo Clinic – B vitamins overview
- https://www.mayoclinic.org/b-vitamins/art-20043940
เรียบเรียงข้อมูลโดย www.chulalakpharmacy.com