โรคหอบหืด (Asthma) เป็นโรคทางระบบทางเดินหายใจเรื้อรังที่พบได้บ่อยในทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะในเด็กและวัยผู้ใหญ่ตอนต้น ลักษณะเด่นของโรคนี้คือการอักเสบของหลอดลม ทำให้หลอดลมบีบตัวแคบลงและไวต่อสิ่งกระตุ้นต่าง ๆ ส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการไอ หายใจลำบาก หรือมีเสียงวี๊ดขณะหายใจออก
สาเหตุของโรคหอบหืด
โรคหอบหืดไม่ได้เกิดจากสาเหตุใดสาเหตุหนึ่งเพียงอย่างเดียว แต่เป็นผลมาจากหลายปัจจัยที่ส่งผลต่อกัน ได้แก่
- พันธุกรรม : ผู้ที่มีพ่อแม่หรือญาติพี่น้องเป็นโรคหอบหืดหรือภูมิแพ้ จะมีความเสี่ยงเป็นโรคนี้มากกว่าคนทั่วไป
- สิ่งแวดล้อม : ฝุ่นละออง ควันบุหรี่ มลพิษ ขนสัตว์ ไรฝุ่น เชื้อรา หรือเกสรดอกไม้สามารถกระตุ้นอาการได้
- การติดเชื้อทางเดินหายใจ โดยเฉพาะในเด็กเล็ก
- อากาศเย็น หรือการเปลี่ยนอุณหภูมิอย่างรวดเร็ว
- การออกกำลังกายหนัก หรือความเครียด
อาการของโรคหอบหืด
อาการของหอบหืดอาจเกิดขึ้นเป็นช่วง ๆ และมีระดับความรุนแรงต่างกัน ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการเล็กน้อย ในขณะที่บางรายอาจมีอาการรุนแรงจนอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ อาการที่พบบ่อย ได้แก่:
- หายใจหอบ หายใจถี่ โดยเฉพาะในเวลากลางคืนหรือหลังออกกำลังกาย
- ไอเรื้อรัง โดยเฉพาะในตอนกลางคืน
- แน่นหน้าอก หรือเจ็บแน่นบริเวณทรวงอก
- มีเสียงหายใจ “วี๊ด” หรือหวีดขณะหายใจออก
ในกรณีรุนแรง อาการอาจแย่ลงอย่างรวดเร็ว และควรรีบไปพบแพทย์ทันที
การรักษาและการดูแลตนเอง
โรคหอบหืดไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถควบคุมอาการให้ดีขึ้นได้ด้วยการดูแลอย่างต่อเนื่อง ดังนี้:
การใช้ยา
- ยาขยายหลอดลม (Relievers) : ใช้ในเวลาที่มีอาการหอบ เช่น ยาพ่น Salbutamol ช่วยให้หายใจสะดวกขึ้น
- ยาควบคุมอาการ (Controllers) : เช่น ยาสเตียรอยด์พ่น ใช้เป็นประจำทุกวันเพื่อลดการอักเสบของหลอดลม และลดความถี่ของการกำเริบของโรค
การหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น
- หลีกเลี่ยงฝุ่น ควันบุหรี่ ขนสัตว์ และมลพิษ
- ใช้ปลอกหมอน ผ้าปูที่นอนกันไรฝุ่น
- งดเลี้ยงสัตว์ในบ้านหากพบว่าแพ้ขนสัตว์
- หลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีอากาศเย็นจัดหรือมีการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิอย่างรวดเร็ว
การติดตามอาการ
- ควรพบแพทย์ตามนัดเพื่อประเมินอาการและปรับยารักษา
- ใช้เครื่องวัดสมรรถภาพปอด (Peak Flow Meter) เพื่อตรวจสอบการหายใจในแต่ละวัน
การใช้ชีวิตอย่างเหมาะสม
- ออกกำลังกายเบา ๆ อย่างสม่ำเสมอ เช่น ว่ายน้ำ โยคะ หรือเดินเร็ว
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ลดความเครียดด้วยวิธีการผ่อนคลาย เช่น ทำสมาธิหรือฝึกการหายใจลึก
คำแนะนำเมื่อมีอาการรุนแรง
หากมีอาการหายใจหอบเหนื่อยมาก พูดไม่เป็นประโยค ปากเขียว หรือปลายนิ้วเขียว แม้จะใช้ยาพ่นแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น ควรรีบไปโรงพยาบาลทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณของการกำเริบรุนแรงที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
หากท่านมีปัญหาสุขภาพ หรือต้องการปรึกษาการใช้ผลิตภัณฑ์และการใช้ยาอย่างถูกวิธี สามารถเข้ามาปรึกษาได้ที่หน้าร้านขายยาจุฬาลักษณ์เภสัชทุกสาขา หรือใช้บริการให้คำปรึกษา ช่องทางออนไลน์ได้ทุกช่องทางของเรานะคะ
แหล่งข้อมูลอ้างอิง :
- คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
- โรงพยาบาลพิษณุเวช
เรียบเรียงข้อมูลโดย : www.chulalakpharmacy.com