เมื่อเข้าสู่วัย 40 ปีขึ้นไป ระดับฮอร์โมน เทสโทสเตอโรน (Testosterone) ในร่างกายของผู้ชายจะค่อยๆ ลดลงอย่างช้าๆ ซึ่งเป็นกระบวนการตามธรรมชาติ [1] แม้อาการที่เกิดขึ้นอาจดูไม่รุนแรงนัก แต่หลายครั้งที่อาการเหล่านี้ถูกเข้าใจผิดว่าเป็นเพียง “เรื่องปกติของคนแก่” ซึ่งเป็นอันตรายอย่างยิ่ง เพราะหากปล่อยไว้อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาวได้
สัญญาณเตือนที่มักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นเรื่องปกติ
หลายอาการของภาวะพร่องฮอร์โมนเพศชายมักถูกมองข้าม เพราะคล้ายคลึงกับอาการทั่วไปที่เกิดจากความชรา แต่ความจริงแล้วอาจเป็นสัญญาณของภาวะฮอร์โมนต่ำ:
- ความต้องการทางเพศลดลง: ไม่ใช่ทุกคนที่อายุมากขึ้นแล้วจะหมดความสนใจในเรื่องเพศ หากความต้องการลดลงอย่างชัดเจน อาจเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงภาวะนี้ได้
- รู้สึกอ่อนเพลีย ขาดพลังงาน: ไม่ใช่แค่ความรู้สึกเหนื่อยตามวัย แต่เป็นความรู้สึกอ่อนเพลียอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะพักผ่อนมากแค่ไหนก็ตาม
- กล้ามเนื้อลดลงและไขมันเพิ่มขึ้น: แม้ออกกำลังกายสม่ำเสมอแต่กลับพบว่ากล้ามเนื้อลดลงและมีไขมันสะสมเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะบริเวณหน้าท้อง
- กระดูกเปราะบาง: การลดลงของฮอร์โมนส่งผลกระทบโดยตรงต่อความหนาแน่นของมวลกระดูก ทำให้มีความเสี่ยงต่อโรคกระดูกพรุน
- อารมณ์แปรปรวน: มีภาวะซึมเศร้า, หงุดหงิดง่าย, ขาดสมาธิ หรือความทรงจำเริ่มแย่ลง
สาเหตุที่เกิดภาวะฮอร์โมนต่ำในผู้สูงอายุ
สาเหตุหลักของภาวะพร่องฮอร์โมนเพศชายในผู้สูงอายุคือ การลดลงตามวัย ที่ค่อยเป็นค่อยไป [2] ซึ่งแตกต่างจากวัยรุ่นหรือวัยหนุ่มที่อาจเกิดจากปัจจัยทางพยาธิสภาพอื่นๆ การลดลงนี้จะทำให้ร่างกายมีความสามารถในการผลิตฮอร์โมนได้น้อยลงเรื่อยๆ
แนวทางการรักษา
หากพบสัญญาณเตือนที่น่าสงสัย การปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยจะช่วยให้ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง แพทย์จะพิจารณาจากการตรวจเลือดเพื่อวัดระดับฮอร์โมนและอาการทางคลินิก
แนวทางการรักษาหลักคือ การบำบัดด้วยฮอร์โมนทดแทน (Testosterone Replacement Therapy หรือ TRT) ซึ่งช่วยเพิ่มระดับฮอร์โมนกลับสู่ภาวะปกติ และช่วยบรรเทาอาการต่างๆ ได้ อย่างไรก็ตาม การรักษาด้วยวิธีนี้จำเป็นต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด เพื่อติดตามผลการรักษาและประเมินความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น ผลกระทบต่อต่อมลูกหมาก [1]
อาหารเสริมที่ช่วยบำรุง ดูแล หรือป้องกัน
นอกจากการรักษาทางการแพทย์แล้ว การได้รับสารอาหารที่เหมาะสมก็สำคัญต่อสุขภาพโดยรวมในผู้สูงอายุ:
- สังกะสี (Zinc): แร่ธาตุที่จำเป็นต่อการผลิตฮอร์โมนและเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน
- วิตามินดี (Vitamin D): มีบทบาทต่อทั้งระบบฮอร์โมนและสุขภาพกระดูก ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญในวัยนี้
- แมกนีเซียม (Magnesium): ช่วยในเรื่องการนอนหลับและการทำงานของกล้ามเนื้อ
- แคลเซียมและวิตามินเค: สารอาหารที่จำเป็นในการเสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูก ซึ่งเป็นปัญหาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ
“ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงความรู้เบื้องต้น ไม่สามารถใช้ทดแทนการปรึกษาและวินิจฉัยจากแพทย์หรือเภสัชได้ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้งเมื่อใช้ยา หรือมีปัญหาสุขภาพ”
ข้อมูลอ้างอิง (References)
- Cleveland Clinic. (n.d.). Low Testosterone. Retrieved from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15603-low-testosterone-hypogonadism
- Mayo Clinic. (2022, November 10). Testosterone: What It Is and How It Affects Your Health. Retrieved from https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/sexual-health/in-depth/testosterone/art-20045842
เรียบเรียงโดย (Compiled by) : www.chulalakpharmacy.com