เทอร์บินาฟีน (Terbinafine): ยาทารักษาเชื้อราที่ผิวหนังและเล็บประสิทธิภาพสูง

เทอร์บินาฟีน (Terbinafine) คือ ยาต้านเชื้อราในกลุ่ม Allylamines (อัลลิลามีนส์) ที่มีความโดดเด่นในการออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อรา (Fungicidal) ได้อย่างรวดเร็ว [1]

• รูปแบบยาที่ใช้บ่อย: มักใช้ในรูปแบบ ครีม (Cream) หรือ สเปรย์ (Spray) สำหรับทาภายนอก เพื่อรักษาการติดเชื้อราที่ผิวหนัง เช่น กลาก และน้ำกัดเท้า
• ความแตกต่างจากกลุ่ม Azoles: Terbinafine มีประสิทธิภาพสูงในการฆ่าเชื้อรากลุ่ม Dermatophytes (สาเหตุของกลาก) และมักมีระยะเวลาในการรักษาที่ สั้นกว่า เมื่อเทียบกับยาในกลุ่ม Azoles (เช่น Clotrimazole, Miconazole) [2]

กลไกการออกฤทธิ์

Terbinafine ออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อราโดยมีกลไกเฉพาะตัวที่แตกต่างจากกลุ่ม Azoles:

1. ยับยั้งเอนไซม์ Squalene Epoxidase: ยาจะไปยับยั้งเอนไซม์ Squalene Epoxidase ในเชื้อรา ซึ่งเป็นเอนไซม์สำคัญในกระบวนการสร้าง Ergosterol (องค์ประกอบหลักของเยื่อหุ้มเซลล์เชื้อรา) [1]
   
2. เกิดการสะสมของ Squalene: เมื่อเอนไซม์ถูกยับยั้ง ทำให้สาร Squalene สะสมอยู่ในเซลล์เชื้อราในระดับที่เป็นพิษ
   
3. ผนังเซลล์ถูกทำลาย: ทั้งการขาด Ergosterol และการสะสมของ Squalene ทำให้เยื่อหุ้มเซลล์ของเชื้อราเสียหายและตายลงอย่างรวดเร็ว

ประโยชน์ (ข้อบ่งใช้)

Terbinafine ชนิดทาภายนอกใช้รักษาโรคติดเชื้อราที่เกิดจากเชื้อกลุ่ม Dermatophytes และยีสต์:

ขนาดยาและการบริหารยา

• ยาครีม/สเปรย์: ทายาบาง ๆ บริเวณรอยโรคและบริเวณโดยรอบ วันละ $1-2$ ครั้ง
• ระยะเวลาการรักษา:
  • กลาก, สังคัง: โดยทั่วไป $1-2$ สัปดาห์
  • น้ำกัดเท้า: $2-4$ สัปดาห์
  • ข้อสำคัญ: ควรทายาอย่างต่อเนื่องตามระยะเวลาที่กำหนด แม้อาการจะดีขึ้นแล้ว เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ

ผลข้างเคียง

ผลข้างเคียงจากการใช้ Terbinafine ชนิดทาภายนอกมักไม่รุนแรง:

• อาการเฉพาะที่: อาการคัน, แสบร้อน, หรือระคายเคืองเล็กน้อยบริเวณที่ทายา
• ผิวแดง: อาจเกิดผื่นแดงหรือลอกเล็กน้อย

ข้อควรระวังและคำแนะนำเพิ่มเติม

• ใช้ภายนอกเท่านั้น: ยา Terbinafine ชนิดทาภายนอก ห้ามนำมารับประทาน และระวังอย่าให้เข้าตา จมูก หรือปาก [3]
• ห้ามใช้สเตียรอยด์ร่วมกัน: หากผื่นมีอาการอักเสบร่วมด้วย ควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพื่อพิจารณาว่าต้องใช้ยาสเตียรอยด์ (เช่น Hydrocortisone) ร่วมด้วยหรือไม่ ไม่ควรใช้ยาทาเชื้อราผสมสเตียรอยด์โดยไม่จำเป็น
• การดูแลสุขอนามัย: ต้องรักษาบริเวณที่ติดเชื้อให้แห้งสะอาดเสมอ โดยเฉพาะบริเวณซอกนิ้วเท้าและซอกพับ เพื่อป้องกันการเติบโตของเชื้อรา

ยี่ห้อยาที่มีส่วนประกอบในไทย

• Lamisil (ลามิซิล – ครีม, สเปรย์)
• Termisil
• Terbifin

แหล่งซื้อยา (ระบุว่าต้องมีใบสั่งแพทย์)

• ยา Terbinafine ชนิดทา $1\%$ (ครีม/สเปรย์): เป็นยาที่จำหน่ายได้ทั่วไป (Over-The-Counter – OTC) สามารถซื้อได้จากร้านขายยาที่มีเภสัชกรแนะนำ โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์

“ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงความรู้เบื้องต้น ไม่สามารถใช้ทดแทนการปรึกษาและวินิจฉัยจากแพทย์หรือเภสัชได้ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้งเมื่อใช้ยา หรือมีปัญหาสุขภาพ”

แหล่งข้อมูลอ้างอิง:

1. Haamor.com. ยาเทอร์บินาฟีน (Terbinafine). [ข้อมูลยาและกลไกการออกฤทธิ์]
   
2. คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. ยาต้านเชื้อรา. [ข้อมูลเปรียบเทียบกลุ่มยา]
   
3. Drugs.com. Terbinafine Topical. [ข้อมูลข้อควรระวัง]

เรียบเรียงโดย (Compiled by)  : www.chulalakpharmacy.com