ไตรกลีเซอไรด์ (Triglycerides): ความสำคัญต่อสุขภาพและวิธีควบคุมให้เหมาะสม

ไตรกลีเซอไรด์ (Triglycerides)   เป็นไขมันชนิดหนึ่งที่พบในเลือด มีบทบาทสำคัญต่อระบบพลังงานของร่างกาย แต่หากมีระดับที่สูงเกินไป อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ ดังนั้น การเข้าใจและควบคุมระดับไตรกลีเซอไรด์เป็นสิ่งสำคัญในการดูแลสุขภาพของเรา

ไตรกลีเซอไรด์คืออะไร และทำไมต้องระวัง?

           ไตรกลีเซอไรด์คือไขมันที่ร่างกายได้รับจากอาหารและผลิตขึ้นเองภายในตับ เมื่อเรารับประทานอาหารที่มีไขมันสูงหรือคาร์โบไฮเดรตมากเกินไป ร่างกายจะเปลี่ยนส่วนเกินเหล่านี้เป็นไตรกลีเซอไรด์และเก็บสะสมไว้ในเซลล์ไขมัน การมีระดับไตรกลีเซอไรด์สูงอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะต่าง ๆ เช่น โรคหัวใจ  โรคภาวะไขมันพอกตับ

ระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือด (ค่าปกติ)

ปัจจัยที่ส่งผลต่อระดับไตรกลีเซอไรด์

       1. อาหารการกิน

รับประทานอาหารที่มีน้ำตาลสูงโดยเฉพาะน้ำตาลฟรุกโตส เช่น น้ำอัดลม น้ำผลไม้ขวด ขนมหวาน อาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตขัดสีสูง เช่น ข้าวขาว ขนมปังขาว เส้นก๋วยเตี๋ยว   อาหารไขมันสูงโดยเฉพาะไขมันทรานส์/อิ่มตัว เช่น ของทอด, ขนมอบ, มาการีน   ดื่มแอลกอฮอล์กระตุ้นการสร้างไตรกลีเซอไรด์โดยตับ

 2. น้ำหนักตัวและภาวะอ้วน

• โดยเฉพาะ อ้วนลงพุง (Metabolic syndrome)
• ไขมันสะสมในช่องท้องจะกระตุ้นตับให้สร้างไตรกลีเซอไรด์เพิ่ม

 3. การออกกำลังกาย

• ไม่ออกกำลังกาย → ร่างกายเผาผลาญไขมันได้น้อย → TG สูงขึ้น
• การออกกำลังกายช่วยเพิ่ม HDL (ไขมันดี) และลด TG ได้

4. โรคประจำตัว

• เบาหวานชนิดที่ 2 (โดยเฉพาะที่ควบคุมน้ำตาลได้ไม่ดี)
• ภาวะไทรอยด์ต่ำ (Hypothyroidism)
• โรคไตเรื้อรัง
• ภาวะตับไขมัน (Fatty Liver)

5. ยาบางชนิด

6. พันธุกรรม

• ภาวะไขมันในเลือดสูงแต่กำเนิด เช่น Familial Hypertriglyceridemia
• มักพบค่าไตรกลีเซอไรด์สูงตั้งแต่อายุยังน้อย

วิธีควบคุมระดับไตรกลีเซอไรด์ให้อยู่ในเกณฑ์ดีต่อสุขภาพ

1. ปรับพฤติกรรมการกิน

•  ลดอาหารที่มี น้ำตาลสูง เช่น น้ำอัดลม ขนมหวาน ขนมกรุบกรอบ
• ลด แป้งขัดขาว เช่น ข้าวขาว ขนมปังขาว
•  หลีกเลี่ยง ของทอด ไขมันอิ่มตัว และไขมันทรานส์
•  กินอาหารที่มี ไขมันดี (HDL) เช่น ปลาแซลมอน ปลาทู ถั่วเปลือกแข็ง
• เพิ่มไฟเบอร์จากผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี

2. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

• ออกกำลังกายแบบ แอโรบิก เช่น เดินเร็ว ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน อย่างน้อย 30 นาที/วัน
• ทำอย่างน้อย 5 วันต่อสัปดาห์

3. ควบคุมน้ำหนัก

• น้ำหนักที่เหมาะสมช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์ได้ชัดเจน
• ลดน้ำหนักเพียง 5–10% ของน้ำหนักตัว อาจช่วยลดได้ถึง 20–30%

4. งดหรือลดแอลกอฮอล์

• แอลกอฮอล์เป็นตัวกระตุ้นให้ไตรกลีเซอไรด์พุ่งสูง
• หยุดหรือลดอย่างชัดเจนจะช่วยเห็นผลเร็ว

5. รับประทานยา (ถ้าจำเป็น)

• หากปรับพฤติกรรมแล้วไม่ดีขึ้น แพทย์อาจสั่งยา เช่น:
  • Fibrates เช่น Fenofibrate
  • Niacin (วิตามินบี 3)
  • โอเมก้า-3 ความเข้มข้นสูง
  • Statins (กรณีมีความเสี่ยงร่วม เช่น คอเลสเตอรอลสูง)

6. ตรวจสุขภาพเป็นประจำ

• ตรวจ ระดับไขมันในเลือด อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
• โดยเฉพาะหากมีความเสี่ยง เช่น โรคเบาหวาน ความดัน หรือประวัติครอบครัว

สรุปแล้ว การดูแลระดับไตรกลีเซอไรด์เป็นเรื่องสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด เราสามารถควบคุมระดับไขมันในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ที่ดีได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน ออกกำลังกาย และหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้ระดับไตรกลีเซอไรด์เพิ่มขึ้น

แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– บทความ: “High Blood Triglycerides” โดย National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI)
– บทความ: “Triglycerides: Why do they matter?” โดย Mayo Clinic
– บทความ: “How to Lower Your Triglyceride Levels” โดย Healthline
– บทความ: “Triglycerides: Levels & Normal Range” โดย Cleveland Clinic
– บทความ: “Triglycerides”โดย MedlinePlus

เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM