วัคซีน HPV หรือวัคซีนป้องกันเชื้อไวรัส Human Papillomavirus คือวัคซีนที่สามารถลดความเสี่ยงของการติดเชื้อไวรัส HPV ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของโรค มะเร็งปากมดลูก รวมถึงมะเร็งในอวัยวะเพศชาย มะเร็งคอหอย และหูดหงอนไก่ การฉีดวัคซีนนี้สามารถเริ่มได้ตั้งแต่อายุ 9 ปี และให้ประสิทธิภาพสูงสุดหากฉีดก่อนเริ่มมีเพศสัมพันธ์
HPV คืออะไร?
HPV (Human Papillomavirus) คือไวรัสที่สามารถติดต่อผ่านทางเพศสัมพันธ์ โดยมีมากกว่า 100 สายพันธุ์
ในจำนวนนี้มีบางสายพันธุ์ที่เสี่ยงสูงต่อการก่อให้เกิด มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งชนิดอื่น ๆ
โดยเฉพาะสายพันธุ์ HPV-16 และ HPV-18 ซึ่งพบว่าทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกมากถึง 70% ของผู้ป่วยทั้งหมด
วัคซีน HPV ป้องกันอะไรได้บ้าง?
- มะเร็งปากมดลูก (Cervical cancer)
- มะเร็งช่องคลอดและปากช่องคลอด
- มะเร็งอวัยวะเพศชายและทวารหนัก
- มะเร็งช่องปากและคอหอย
- หูดหงอนไก่ (Genital warts)
ใครบ้างควรได้รับวัคซีน HPV?
- หญิงและชายอายุ 9–26 ปี (ได้ผลดีที่สุดก่อนเริ่มมีเพศสัมพันธ์)
- ผู้หญิงอายุ 27–45 ปี ที่ยังไม่เคยรับวัคซีน หรือยังไม่มีภูมิคุ้มกัน
- ผู้ชายที่มีความเสี่ยง เช่น มีคู่นอนหลายคน หรือมีเพศสัมพันธ์กับผู้ชาย
ปัจจุบันผู้ชายก็ควรได้รับวัคซีนเช่นกัน เพื่อช่วยป้องกันโรคที่เกี่ยวข้องกับ HPV และลดการแพร่กระจายเชื้อ
วัคซีน HPV มีกี่ชนิด?
ปัจจุบันวัคซีน HPV มี 3 ชนิดที่ใช้กันทั่วไป:
- Cervarix – ครอบคลุมสายพันธุ์ 16, 18
- Gardasil – ครอบคลุมสายพันธุ์ 6, 11, 16, 18
- Gardasil 9 – ครอบคลุมสายพันธุ์ 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58
วัคซีนแต่ละชนิดอาจใช้ในช่วงอายุหรือเพศที่ต่างกัน ควร ปรึกษาเภสัชกรหรือแพทย์ ก่อนเลือกฉีด
ฉีดวัคซีน HPV กี่เข็ม?
- อายุ 9–14 ปี: 2 เข็ม ห่างกัน 6–12 เดือน
- อายุ 15 ปีขึ้นไป หรือผู้มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง: 3 เข็ม ในเดือนที่ 0, 1–2 และ 6
วัคซีน HPV มีผลข้างเคียงหรือไม่?
ส่วนใหญ่เป็นอาการเล็กน้อย เช่น:
- ปวด บวม บริเวณที่ฉีด
- ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย
- มีไข้เล็กน้อย
อาการเหล่านี้มักหายภายใน 1–3 วัน หากกังวลสามารถ สอบถามเภสัชกรที่ร้านขายยาคุณภาพ ได้
วัคซีน HPV ป้องกันได้มากกว่าที่คิด อย่ารอให้โรคมาเตือน
การฉีดวัคซีน HPV ไม่เพียงแต่ลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งปากมดลูก แต่ยังเป็นการปกป้องคนที่คุณรักจากโรคร้ายที่ป้องกันได้ง่ายเพียงแค่ไม่กี่เข็ม เริ่มต้นฉีดวันนี้ ปลอดภัยกว่าวันหน้า
ข้อมูลอ้างอิง (References)
- World Health Organization (WHO). Human papillomavirus (HPV) and cervical cancer. who.int/news-room/fact-sheets/detail/human-papillomavirus-(hpv)-and-cervical-cancer
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). HPV Vaccination: What Everyone Should Know. cdc.gov/vaccines/vpd/hpv/public/index.html
- National Cancer Institute (NCI). HPV and Cancer. cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/infectious-agents/hpv-and-cancer
- Mayo Clinic. HPV vaccine: Who needs it, how it works. mayoclinic.org/tests-procedures/hpv-vaccine/about/pac-20384596
- องค์การเภสัชกรรม. วัคซีน HPV ป้องกันมะเร็งปากมดลูก. gpo.or.th
เรียบเรียงข้อมูลโดย www.chulalakpharmacy.com