AGEs สารเร่งแก่ รู้จักตัวการทำร้ายเซลล์ให้เสื่อมเร็ว พร้อมวิธีป้องกันก่อนวัยชรา

AGEs คืออะไร?

AGEs หรือ Advanced Glycation End Products คือสารประกอบที่เกิดจากปฏิกิริยา น้ำตาลกับโปรตีนหรือไขมัน ภายในร่างกาย เมื่อเราบริโภคอาหารที่มีน้ำตาลหรือไขมันสูงเกินไป (เช่น ของทอดของหวาน ปิ้งย่าง) สาร AGEs จะถูกสร้างมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะในผู้ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง สารนี้ไม่เพียงแค่ทำให้ “แก่ไว” แต่ยังทำลายอวัยวะสำคัญ เช่น ผิวหนัง หลอดเลือด สมอง ตับ ไต และดวงตา

AGEs ทำร้ายร่างกายอย่างไร?

สาร AGEs มีคุณสมบัติ กระตุ้นการอักเสบ และทำลายเซลล์แบบเรื้อรัง ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการเกิดโรคหลายชนิด เช่น:

• ริ้วรอย ผิวหย่อนคล้อย
• โรคหัวใจและหลอดเลือด
• โรคสมองเสื่อม อัลไซเมอร์
• โรคจอประสาทตาเสื่อม
• เบาหวานและโรคแทรกซ้อนจากเบาหวาน
• เร่งการเสื่อมของเซลล์ทั่วร่างกาย
  
  

สัญญาณเตือนว่า AGEs สะสมมากเกินไป

• เหนื่อยง่าย อ่อนเพลียเรื้อรัง
• ผิวแห้ง หมองคล้ำ มีริ้วรอยก่อนวัย
• น้ำตาลในเลือดสูง (แม้ไม่เป็นเบาหวาน)
• ปวดข้อ อักเสบเรื้อรัง
• ความจำถดถอยเร็วขึ้น
• การสมานแผลช้ากว่าปกติ
  
  

อาหารที่กระตุ้นการสร้าง AGEs

วิธีป้องกัน AGEs ไม่ให้สะสมในร่างกาย

1. คุมระดับน้ำตาลในเลือด

• หลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่มี น้ำตาลสูง
• เลือกคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน เช่น ข้าวกล้อง ธัญพืช
  
  

2. หลีกเลี่ยงการทำอาหารด้วย “ความร้อนสูง”

• ลดของทอด ปิ้ง ย่าง คั่ว
• เลือกวิธีต้ม นึ่ง ผัดน้ำเล็กน้อยแทน
  
  

3. เพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระ

• ผักใบเขียว ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ ชาเขียว ขมิ้น
• วิตามิน C, E และ Zinc
  
  

4. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

• ช่วยลดการอักเสบในระดับเซลล์
• ลดการสะสมของ AGEs ได้ตามธรรมชาติ
  
  

5. พักผ่อนให้พอ เครียดให้น้อย

• เพราะความเครียดเร่งการอักเสบในร่างกาย ซึ่งเป็นตัวสนับสนุนการสร้าง AGEs
  
  

ใครบ้างควรระวัง AGEs เป็นพิเศษ?

• ผู้ที่มี เบาหวาน หรือภาวะดื้ออินซูลิน
• ผู้ที่ชอบกินของมัน ของหวาน ของปิ้งย่าง
• ผู้สูงอายุ
• คนที่ไม่ออกกำลังกายและพักผ่อนไม่พอ
  
  

สรุป: หยุดแก่ก่อนวัย เริ่มได้ที่พฤติกรรม

การป้องกันการสะสมของ AGEs ไม่ใช่เรื่องยาก ขอเพียง:

• เลือกกินให้เป็น
• เลี่ยงของทอด ปิ้ง ย่าง
• ออกกำลังกาย และนอนหลับให้เพียงพอ
  
  

เพราะอายุอาจควบคุมไม่ได้ แต่ “ความแก่” ควบคุมได้ ด้วยพฤติกรรมของเราเอง

แหล่งข้อมูลอ้างอิง:

Mount Sinai (Dr. Jaime Uribarri) – ระบุว่า AGEs สะสมทำให้หลอดเลือดแข็งตัว เกิดการอักเสบ ส่งผลต่อโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน หัวใจ ไต และโรคสมองเสื่อม reddit.com+15theguardian.com+15pmc.ncbi.nlm.nih.gov+15
Age reader studies (ICU & ผู้ป่วย) – ใช้เครื่องวัดผิวหนังพบว่า AGEs สะสมสูงในผู้ป่วย ICU และสัมพันธ์กับการเสื่อมอวัยวะ เช่นเบาหวาน หลอดเลือด และไต link.springer.com

งานวิจัย – ความก้าวหน้าเชิงวิชาการ

1. Critical Reviews in Toxicology (2024) – ไฟโตเคมิคอลเช่น วิตามิน C, ALA สามารถยับยั้งการก่อตัวของ AGEs en.wikipedia.org
   
2. Nutrients RCT (2017, 293 คน) – ดื่มอาหารที่มี AGEs สูงเพิ่ม markers การอักเสบ เช่น TNF-α, 8-isoprostanes และ VCAM-1 journals.sagepub.com+4mdpi.com+4pubmed.ncbi.nlm.nih.gov+4
   
3. Journal of Hypertension (2024) – ผู้ใหญ่ผิว AGEs สูงสัมพันธ์กับหลอดเลือดแข็งตัว แม้ไม่เป็นเบาหวาน journals.lww.com
   
4. European Journal of Medical Research (2023) – พิสูจน์แนวทางป้องกัน AGEs เช่น การใช้ aminoguanidine, pyridoxamine และยาต้านการอักเสบ เช่น N-acetylcysteine eurjmedres.biomedcentral.com+1en.wikipedia.org+1
   
5. PubMed Review (2024) – AGEs สะสมสัมพันธ์กับโรคเบาหวาน, หลอดเลือด, อัลไซเมอร์, ไตวาย และอาจเกี่ยวข้องกับความรุนแรงของ COVID-19 sciencedirect.com+7pubmed.ncbi.nlm.nih.gov+7sciencedirect.com+7

เรียบเรียงข้อมูลโดย  www.chulalakpharmacy.com