ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะต่างกับชนิดเม็ดอย่างไร

กรกฎาคม 17, 2023
Chulalak

ก่อนอื่นมาทำความรู้จักกับยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะกันก่อน

ยาคุมกำเนิดชนิดแปะผิวหนัง (Birth Control Patch) คือ วิธีการคุมกำเนิดโดยใช้ยาฮอร์โมนที่มีตัวยาประเภทเดียวกับยาคุมชนิดเม็ดและยาคุมแบบฉีด มีลักษณะเป็นแผ่น บาง สีเนื้อ ยืดหยุ่น นำมาแปะที่บริเวณสะโพก หน้าท้อง แผ่นหลังช่วงบน หรือต้นแขนด้านนอก

การออกฤทธิ์ของแผ่นแปะคุมกำเนิด

เนื่องจากแผ่นแปะคุมกำเนิดนี้ ประกอบไปด้วยฮอร์โมน 2 ชนิด เช่นเดียวกับยาเม็ดคุมกำเนิด หลังจากแปะแผ่นยาไปแล้วประมาณ 48 ชั่วโมง ตัวยาจะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดอย่างช้า ๆ และต่อเนื่อง (ไม่ผ่านตับ แต่จะถูกกำจัดออกทางปัสสาวะและอุจจาระ) โดยระดับตัวยาที่ปล่อยออกมาจะอยู่ในระดับคงที่และสม่ำเสมอ คือ NGMN จะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดต่อแผ่นวันละประมาณ 150 ไมโครกรัม ส่วนปริมาณของ EE ในกระแสเลือดต่อวันคือ 20 ไมโครกรัม ระดับตัวยาที่ปล่อยออกมานี้จะใกล้เคียงกันทุกตำแหน่งที่แปะ ไม่ว่าจะแปะบริเวณสะโพก หน้าท้อง ต้นแขนด้านนอก หรือแผ่นหลังด้านบนก็ตาม จึงทำให้ยามีการออกฤทธิ์ได้นาน ซึ่งยาคุมกำเนิดชนิดนี้จะมีกลไกการป้องกันการตั้งครรภ์เหมือนการรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด ได้แก่ การช่วยป้องกันการตกไข่ ป้องกันไม่ให้ตัวอสุจิผ่านเยื่อเมือกบริเวณปากช่องคลอดเข้าไปปฏิสนธิกับไข่ที่อยู่บริเวณโพรงมดลูกและในท่อนำไข่ได้ นอกจากนี้ยังมีผลทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกบางลงจนไม่เหมาะในการฝังตัวของตัวอ่อนที่เกิดจากการปฏิสนธิ

วิธีการใช้งาน

เริ่มแปะแผ่นยาภายใน 24 ชั่วโมงของวันแรกที่มีประจำเดือน และนับเป็นวันที่หนึ่งของการใช้ยาคุมกำเนิด ซึ่งวันเปลี่ยนแผ่นยาจะตรงกับวันที่แปะแผ่นยาคุมกำเนิดวันนี้ในทุกสัปดาห์ วิธีนี้จะมีผลในการคุมกำเนิดทันที ไม่ต้องใช้การคุมกำเนิดวิธีอื่นร่วมด้วย
เริ่มแปะแผ่นยาในวันอาทิตย์ระหว่างสัปดาห์ที่มีประจำเดือน ส่วนรอบต่อไปก็เปลี่ยนแผ่นแปะทุกวันอาทิตย์ แต่ในช่วง 7 วันแรก ควรใช้การคุมกำเนิดอย่างอื่นร่วมด้วย

*ถ้าผู้ใช้มีรอบเดือนไม่ปกติ ก่อนใช้แผ่นยาคุมกำเนิดควรปรึกษาแพทย์ และทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เพราะการใช้อย่างไม่ถูกต้องจะเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ได้ แต่หากต้องการมีบุตร สามารถหยุดใช้ได้ทันที โดยภาวะตกไข่ธรรมชาติจะเริ่มกลับมาภายใน 1 – 2 รอบเดือนหลังจากหยุดแปะแผ่นยา

สรุป ยาคุมกำเนิดแบบแผ่นแปะ ต่างกับแบบเม็ด คือ

แบบชนิดแผ่นแปะ