Finasteride VS Dutasteride: ตัวไหนดีกว่ากันในการรักษาผมร่วง?

สำหรับผู้ชายที่ประสบปัญหาผมร่วงผมบางจากพันธุกรรม (Androgenetic Alopecia) ยาสองชนิดที่มักถูกนำมาเปรียบเทียบกันคือ ฟิแนสเทอไรด์ (Finasteride) และ ดูทาสเตอไรด์ (Dutasteride) ยาทั้งคู่จัดอยู่ในกลุ่ม 5-alpha reductase inhibitors ซึ่งออกฤทธิ์โดยการลดระดับฮอร์โมน DHT (Dihydrotestosterone) ซึ่งเป็นตัวการหลักที่ทำให้ผมร่วง [1] แม้จะมีกลไกการทำงานที่คล้ายกัน แต่ก็มีข้อแตกต่างที่สำคัญทั้งในด้านประสิทธิภาพ ความรุนแรงของผลข้างเคียง และสถานะการรับรองจากหน่วยงานกำกับดูแล

ความแตกต่างของกลไกการออกฤทธิ์และประสิทธิภาพในการลด DHT

หัวใจหลักที่ทำให้ยา 2 ตัวนี้แตกต่างกัน คือความสามารถในการยับยั้งเอนไซม์ 5-alpha reductase ซึ่งมีอยู่ 2 ชนิดหลักในร่างกาย: [2]

• เอนไซม์ 5-alpha reductase ชนิดที่ 1 (Type I): พบมากในต่อมไขมันบนหนังศีรษะ ผิวหนัง และตับ [2]
• เอนไซม์ 5-alpha reductase ชนิดที่ 2 (Type II): พบมากในรูขุมขน ต่อมลูกหมาก และถุงอัณฑะ [2]
  
  

การยับยั้งเอนไซม์ทั้งสองชนิดนี้ส่งผลต่อการลดระดับ DHT แตกต่างกัน:

ประสิทธิภาพในการรักษาผมร่วง

จากการศึกษาเปรียบเทียบโดยตรงระหว่าง ฟิแนสเทอไรด์ 1 มิลลิกรัม และ ดูทาสเตอไรด์ 0.5 มิลลิกรัม ในการรักษาผมร่วงจากพันธุกรรม พบว่า:

• ดูทาสเตอไรด์ มีประสิทธิภาพสูงกว่า: งานวิจัยหลายชิ้นชี้ให้เห็นว่า ดูทาสเตอไรด์ ให้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า ฟิแนสเทอไรด์ อย่างมีนัยสำคัญ ในการเพิ่มจำนวนเส้นผม (Hair Count), เพิ่มความหนาของเส้นผม (Hair Thickness), และการฟื้นฟูรูขุมขนที่ฝ่อ (Reversal of Miniaturization) [2, 4, 6]
  • บางการศึกษาพบว่าหลัง 24 สัปดาห์ ผู้ใช้ ดูทาสเตอไรด์ 0.5 มิลลิกรัม มีจำนวนเส้นผมเพิ่มขึ้นมากกว่าผู้ใช้ ฟิแนสเทอไรด์ 1 มิลลิกรัม อย่างชัดเจน [4, 6]
    
• ผลต่อบริเวณศีรษะล้าน: ดูทาสเตอไรด์ อาจให้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า โดยเฉพาะในผู้ที่มีอาการผมร่วงลุกลามหรือศีรษะล้านมาก [6]
  
• ระยะเวลาเห็นผล: ทั้งสองยาต้องใช้เวลาจึงจะเห็นผลลัพธ์ โดยทั่วไป ฟิแนสเทอไรด์ อาจเห็นผลที่ 3-12 เดือน และ ดูทาสเตอไรด์ อาจใช้เวลา 6 เดือนขึ้นไป [3]
  
  

ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น

เนื่องจากยาทั้งสองชนิดออกฤทธิ์โดยการลด DHT จึงมีผลข้างเคียงที่คล้ายกัน ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับสมรรถภาพทางเพศ [2, 6]

ข้อควรพิจารณาเรื่องผลข้างเคียง:

• ดูทาสเตอไรด์ อาจมีผลข้างเคียงสูงกว่า: เนื่องจาก ดูทาสเตอไรด์ ลด DHT ได้มากกว่า จึงมีความเป็นไปได้ที่ผลข้างเคียงทางเพศจะเกิดขึ้นได้บ่อยกว่าหรือรุนแรงกว่าเล็กน้อยในบางราย [2, 6]
  
• Post-Finasteride/Dutasteride Syndrome (PFS/PDS): ทั้งสองยามีรายงานการเกิดภาวะ PFS/PDS ซึ่งเป็นภาวะที่ผู้ป่วยบางรายมีผลข้างเคียง (ทางเพศ, ระบบประสาท, อารมณ์) ที่คงอยู่แม้จะหยุดยาไปแล้ว [7]
  
• มะเร็งเต้านมในผู้ชายและมะเร็งต่อมลูกหมาก: ทั้งสองยา มีรายงานความเสี่ยงที่พบน้อยมากแต่ร้ายแรงต่อมะเร็งเต้านมในผู้ชาย และมะเร็งต่อมลูกหมากชนิดรุนแรงบางชนิด แพทย์ต้องเป็นผู้ประเมินและติดตาม [1, 7]
  
• ระยะเวลาคงอยู่ในร่างกาย: เนื่องจาก ดูทาสเตอไรด์ มีค่าครึ่งชีวิตที่ยาวนานมาก หากเกิดผลข้างเคียง ยาจะคงอยู่ในร่างกายและผลข้างเคียงอาจคงอยู่นานกว่าเมื่อเทียบกับ ฟิแนสเทอไรด์ [5]
  
  

สถานะการรับรองในประเทศไทยและต่างประเทศ

• ฟิแนสเทอไรด์ (Finasteride 1 มิลลิกรัม): ได้รับการรับรองจาก FDA สหรัฐอเมริกา และ อย. ไทย สำหรับการรักษาผมร่วงผมบางจากพันธุกรรมในผู้ชายโดยตรง [1, 3]
  
• ดูทาสเตอไรด์ (Dutasteride 0.5 มิลลิกรัม): ได้รับการรับรองสำหรับรักษาภาวะต่อมลูกหมากโต (BPH) ในหลายประเทศรวมถึงประเทศไทย อย่างไรก็ตาม การนำมาใช้รักษาผมร่วงผมบางจากพันธุกรรม ถือเป็นการใช้แบบ “นอกข้อบ่งใช้” (Off-label use) ในหลายประเทศรวมถึงไทย [3, 4] ซึ่งหมายความว่าแพทย์อาจสั่งจ่ายได้หากเห็นว่าเหมาะสม แต่ยังไม่มีการรับรองโดยตรงจากหน่วยงานกำกับดูแลยาสำหรับการรักษาผมร่วงอย่างเป็นทางการในทุกประเทศ
  
  

สรุป: ตัวไหนดีกว่ากัน?

การเลือกระหว่าง ฟิแนสเทอไรด์ และ ดูทาสเตอไรด์ ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ และควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเสมอ:

• ประสิทธิภาพสูงสุด (Potency): หากต้องการยาลด DHT ที่มีประสิทธิภาพสูงสุด ดูทาสเตอไรด์ มีความแรงและลด DHT ได้มากกว่า ฟิแนสเทอไรด์ ซึ่งอาจให้ผลลัพธ์ในการเพิ่มจำนวนและความหนาแน่นของเส้นผมได้ดีกว่า โดยเฉพาะในผู้ที่มีอาการรุนแรง [4, 6]
  
• สถานะการรับรองและความคุ้นเคย: ฟิแนสเทอไรด์ เป็นยาที่ได้รับการรับรองโดยตรงสำหรับผมร่วง และมีการใช้มานาน ทำให้มีข้อมูลความปลอดภัยในระยะยาวที่ชัดเจนกว่า [3] มักเป็นยาตัวแรกที่แพทย์แนะนำให้ลองใช้
  
• ความกังวลเรื่องผลข้างเคียง: แม้ผลข้างเคียงจะคล้ายกัน แต่ ดูทาสเตอไรด์ อาจมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงที่สูงกว่าเล็กน้อย และหากเกิดผลข้างเคียงขึ้น ยาจะคงอยู่ในร่างกายนานกว่า ทำให้ผลข้างเคียงอาจอยู่นานกว่าด้วย [2, 5]
  
• การตอบสนองต่อยา: สำหรับผู้ที่ใช้ ฟิแนสเทอไรด์ แล้วยังไม่เห็นผลลัพธ์ที่น่าพอใจ หรือเห็นผลเพียงเล็กน้อย แพทย์อาจพิจารณาเปลี่ยนไปใช้ ดูทาสเตอไรด์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ [4]
  
  

คำแนะนำ: โดยทั่วไป แพทย์มักจะเริ่มต้นการรักษาด้วย ฟิแนสเทอไรด์ 1 มิลลิกรัม ก่อน เนื่องจากมีข้อมูลด้านความปลอดภัยที่ครอบคลุมและยาวนานกว่า หากผู้ป่วยตอบสนองไม่ดี หรือต้องการผลลัพธ์ที่ดียิ่งขึ้น แพทย์อาจพิจารณาเปลี่ยนไปใช้ ดูทาสเตอไรด์ 0.5 มิลลิกรัม ภายใต้การดูแลอย่างใกล้ชิด อย่างไรก็ตาม การตัดสินใจใดๆ ควรมาจากการประเมินของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่เข้าใจประวัติสุขภาพและความต้องการของคุณอย่างถ่องแท้

คำแนะนำและข้อควรทราบที่สำคัญ: บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับการเปรียบเทียบยา ฟิแนสเทอไรด์ (Finasteride) และ ดูทาสเตอไรด์ (Dutasteride) เพื่อรักษาผมร่วงเท่านั้น ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์เพื่อวินิจฉัย บำบัดรักษา หรือป้องกันโรค และไม่สามารถใช้ทดแทนคำแนะนำจากแพทย์ เภสัชกร หรือบุคลากรทางการแพทย์มืออาชีพได้ ยาทั้งสองชนิดเป็นยาที่ต้องใช้ภายใต้ใบสั่งแพทย์เท่านั้น การตัดสินใจเลือกใช้ยาตัวใดควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเส้นผมเสมอ เพื่อประเมินความเหมาะสมกับสภาวะสุขภาพของคุณที่สุด

ข้อมูลอ้างอิง

1. Hims. (n.d.). Dutasteride vs Finasteride for Hair Loss. Retrieved from https://www.hims.com/blog/finasteride-vs-dutasteride-which-is-better-for-preventing-hair-loss
   
2. StatPearls. (n.d.). Dutasteride. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537158/
   
3. PonteVita Rx. (n.d.). Dutasteride vs Finasteride | PonteVita Rx. Retrieved from https://pontevitarx.com/dutasteride-vs-finasteride/
   
4. Superiority of dutasteride over finasteride in hair regrowth and reversal of miniaturization in men with androgenetic alopecia: A randomized controlled open-label, evaluator-blinded study. Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology, 80(6), 513-518. Retrieved from https://ijdvl.com/superiority-of-dutasteride-over-finasteride-in-hair-regrowth-and-reversal-of-miniaturization-in-men-with-androgenetic-alopecia-a-randomized-controlled-open-label-evaluator-blinded-study/
   
5. Xyon Health. (n.d.). How long does Dutasteride stay in your system?. Retrieved from https://xyonhealth.com/blogs/library/how-long-does-dutasteride-stay-in-your-system
   
6. DrHair. (n.d.). Dutasteride vs Finasteride: Which Works Best For Hair Loss?. Retrieved from https://drhair.co.uk/blog/dutasteride-vs-finasteride-which-works-best-for-hair-loss/
   
7. Post-Finasteride Syndrome Foundation. (n.d.). What is PFS?. Retrieved from https://www.pfsfoundation.org/what-is-pfs/

เรียบเรียงโดย (Compiled by)  : www.chulalakpharmacy.com