Glipizide (ไกลพิไซด์) คือ ยาลดระดับน้ำตาลในเลือด ใช้ในการรักษาอาการผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดนี้ที่ 2 โดยกลไกในการทำงานคือช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดทำให้ตับอ่อนสามารถสร้างอินซูลินได้มากขึ้น ซึ่งยาชนิดนี้แพทย์จะต้องเป็นผู้สั่งใช้เท่านั้น เนื่องจากเป็นยาที่ใช้รักษาเฉพาะโรค
กลไกการออกฤทธิ์ของยา Glipizide
กลไกการออกฤทธิ์ของยาคือ ไกลพิไซด์กระตุ้นการหลั่งอินซูลิน (insulin) จากบีต้าเซลล์ ของตับอ่อนและลดการเพิ่มขึ้นของกลูโคสจากตับ นอกจากนี้ไกลพิไซด์ยังเพิ่มการตอบสนองต่อฮอร์โมนอินซูลินที่บริเวณตัวรับเป้าหมาย
ข้อบ่งใช้ของยา Glipizide
ยาไกลพิไซด์ ชนิดรับประทาน มีข้อบ่งใช้ คือ รักษาโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาดเริ่มต้น 2.5-5 มิลลิกรัมต่อวัน วันละครั้ง สามารถปรับขนาดยาครั้งละ 2.5-5 มิลลิกรัม ขนาดยาตั้งแต่มากกว่า 15 มิลลิกรัมให้แบ่งให้ยา ขนาดยาสูงสุดต่อวัน คือ 40 มิลลิกรัม
ติดตามผลเลือด และความเข้มข้นของกลูโคสในปัสสาวะ glycosylated hemoglobin และติดตามอาการของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ให้ผู้ป่วยควบคุมการรับประทานอาหารอย่างเคร่งครัด และหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หนักและเป็นเวลานาน
คำเตือนเกี่ยวกับการใช้ยา Glipizide
- ผู้ป่วยที่มีประวัติแพ้ยา หรือผู้ที่มีภาวะกรดในเลือดสูง (Diabetic Ketoacidosis) ห้ามใช้ยาดังกล่าว
- ผู้ที่มีโรคอื่น ๆ เช่น โรคตับ โรคไต มีประวัติโรคหัวใจ หรือเป็นโรคพร่องเอ็นไซม์จีซิกซ์พีดี (Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase Deficiency: G6PD) ควรแจ้งแพทย์ก่อนใช้ยานี้
- ผู้ที่มีความผิดปกติของต่อมใต้สมอง และหรือต่อมหมวกไตควรปรึกษาแพทย์ก่อนได้รับยานี้
- ผู้ที่มีภาวะขาดสารอาหารไม่ควรใช้ยานี้
- ยา Glipizide อาจส่งผลให้ผู้ป่วยมีความเสี่ยงโรคหัวใจได้ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้ถึงประโยชน์และความเสี่ยงที่อาจได้รับหากรับประทานยาดังกล่าวในระยะยาว
- สตรีมีครรภ์หรืออยู่ในช่วงให้นมบุตรไม่ควรใช้ยาดังกล่าว เพราะอาจตัวยาอาจส่งผลต่อทารกหากจำเป็นต้องใช้ควรปรึกษาแพทย์ก่อน
ข้อปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยา Glipizide
หากลืมรับประทานยาตามเวลาปกติที่รับประทาน ถ้าปกติรับประทาน 1 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้จำนวน 1 เม็ดโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ดแทนเม็ดที่ลืมรับประทาน ในกรณีลืมรับประทานยาใกล้กับเวลารับประทานถัดไป ให้รับประทานยาในมื้อถัดไปในขนาด 1 เม็ด โดยข้ามยาในมื้อที่ลืมไปและไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ด
ผลข้างเคียงในการใช้ยา Glipizide
ยา Glipizide เป็นยาที่มีผลข้างเคียง โดยผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไปในการใช้ยานี้ได้แก่ อาการคลื่นไส้เล็กน้อย ท้องเสีย ท้องผูก วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด มีผื่นแดงตามผิวหนัง เป็นต้น
ทว่าหากผู้ป่วยมีอาการแพ้ยาดังกล่าว ควรรีบแจ้งหน่วยแพทย์ฉุกเฉินทันทีเพื่อความปลอดภัย เนื่องจากหากปล่อยไว้อาจเป็นอันตรายได้ ทั้งนี้สัญญาณของการแพ้ยา Glipizide ได้แก่ มีผื่นลมพิษ หายใจลำบาก มีอาการบวมบริเวณใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้นและคอ นอกจากนี้ หากผู้ป่วยมีอาการอื่น ๆ เช่น
- มีรอยฟกช้ำ เลือดออกง่าย มีอาการเหนื่อย หายใจสั้นและหัวใจเต้นเร็ว
- คลื่นไส้ ปวดท้องส่วนบน มีอาการคัน ความอยากอาหารลดลง ปัสสาวะมีสีเข้ม อุจจาระมีสีโคลน และตัวเหลือง
- ตัวซีด มีไข้ มีอาการมึนงง
- ปวดศีรษะตุบๆ คลื่นไส้อย่างรุนแรง และอาเจียน หายใจเต้นแรงและเร็ว มีอาการเหงื่อออกและกระหายน้ำ หรือมีความรู้สึกเหมือนจะหมดสติ
หากมีอาการเหล่านี้ผู้ป่วยควรติดต่อหน่วยแพทย์ฉุกเฉิน หรือไปยังสถานพยาบาลที่ใกล้ที่สุด เพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– web pobpad
– web hdmall
เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM