โรคต่อมเหงื่ออักเสบ (Hidradenitis Suppurativa) สาเหตุ อาการ วิธีป้องกัน และการรักษา

โรคต่อมเหงื่ออักเสบ (Hidradenitis Suppurativa) คืออะไร?

Hidradenitis Suppurativa (HS) หรือที่คนไทยบางคนเรียกว่า “สิวเรื้อรังในรักแร้” เป็นโรคผิวหนังเรื้อรังชนิดหนึ่ง เกิดจากการอักเสบของต่อมเหงื่อ (โดยเฉพาะบริเวณที่มีต่อมกลิ่น Apocrine เช่น รักแร้ ขาหนีบ ก้น ใต้เต้านม) อาการคือเป็นตุ่มนูน เจ็บ ปวด บวม มีหนอง และมักเป็นซ้ำเรื้อรังจนเกิดพังผืด หรือแผลเป็น โรคนี้ไม่ใช่โรคติดต่อ แต่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตสูง หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง

สาเหตุของโรค

โรคนี้ยังไม่มีสาเหตุที่แน่ชัด แต่แพทย์เชื่อว่ามีปัจจัยร่วมหลายด้าน ได้แก่:

• การอุดตันของรูขุมขนและต่อมเหงื่อ
• การตอบสนองของภูมิคุ้มกันผิดปกติ ทำให้เกิดการอักเสบในชั้นผิว
• กรรมพันธุ์ พบในคนที่มีประวัติครอบครัวเป็น HS
• ฮอร์โมน โดยเฉพาะในช่วงวัยรุ่นหรือวัยเจริญพันธุ์
• การเสียดสีและความชื้นในผิวหนัง เช่น ขาหนีบ รักแร้ ใต้หน้าอก
• พฤติกรรม เช่น สูบบุหรี่ ภาวะอ้วน หรือมีภาวะดื้อต่ออินซูลิน
  
  
  

อาการของโรค

อาการแบ่งได้เป็นหลายระยะ ตั้งแต่เบาไปถึงรุนแรง:

• ระยะเริ่มต้น
  • มี ตุ่มแดง เจ็บใต้ผิวหนัง คล้ายสิวหรือฝี
  • พบบ่อยที่รักแร้ ขาหนีบ หรือใต้เต้านม
    
• ระยะก้าวหน้า
  • ตุ่มบวม ปวดและเป็นหนอง
  • เกิดซ้ำที่เดิม หรือมีหลายตุ่มใกล้กัน
  • มี รูเปิดหรือท่อเชื่อมใต้ผิวหนัง (Sinus tract)
    
• ระยะเรื้อรัง
  • เป็น แผลเป็นนูนหนา หรือรอยดำ
  • ทำให้ขยับร่างกายลำบาก มีผลต่อการใช้ชีวิต
    
    
    

การวินิจฉัย

แพทย์ผิวหนังสามารถวินิจฉัยได้จากลักษณะอาการและประวัติผู้ป่วย
บางครั้งอาจใช้การ เพาะเชื้อ, อัลตราซาวด์ใต้ผิวหนัง, หรือ เจาะชิ้นเนื้อ เพื่อแยกจากโรคอื่น

การรักษา

ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค ซึ่งแบ่งเป็น 3 ระดับ (Hurley stage I–III):

📌 1. รักษาทางยา

• ยาปฏิชีวนะรับประทาน เช่น Clindamycin, Rifampin
• ยาทาเฉพาะที่ เช่น Resorcinol
• ยากลุ่ม Retinoids (เช่น Acitretin)
• ยากดภูมิ (biologics) เช่น Adalimumab (แนะนำโดยแพทย์เฉพาะทาง)

📌 2. การรักษาเฉพาะที่

• ผ่าระบายหนองหรือกำจัดตุ่มฝี
• เลเซอร์กำจัดต่อมเหงื่อ

📌 3. การผ่าตัด

• สำหรับกรณีเป็นเรื้อรัง มีพังผืด หรือ sinus tract
• ผ่าตัดเอาผิวหนังบริเวณที่เป็นออกทั้งหมด
  
  
  

การป้องกันและดูแลตัวเอง

แม้จะไม่สามารถป้องกันโรค HS ได้ 100% แต่สามารถลดความเสี่ยงหรือชะลอการกำเริบได้ ดังนี้:

• เลิกสูบบุหรี่ ลดอาการอักเสบ
• ควบคุมน้ำหนัก ลดแรงกดและการเสียดสีของผิวหนัง
• ใส่เสื้อผ้าหลวม ระบายอากาศ เลี่ยงการเสียดสี
• ดูแลความสะอาด ลดการอับชื้น
• กินอาหารต้านการอักเสบ เช่น ผัก ผลไม้ ลดของทอด น้ำตาล
• พบแพทย์ผิวหนังเป็นประจำ หากเริ่มมีตุ่มผิดปกติ
  
  
  

โรคนี้หายขาดได้ไหม?

โรคต่อมเหงื่ออักเสบเป็นโรคเรื้อรังที่ “ยังไม่มีทางรักษาให้หายขาด” แต่สามารถควบคุมให้อาการสงบได้ยาวนาน ด้วยการรักษาต่อเนื่อง การพบแพทย์แต่เนิ่นๆ และปฏิบัติตัวถูกต้อง จะช่วยลดรอยแผล และคุณภาพชีวิตจะดีขึ้นอย่างมาก

แหล่งข้อมูลอ้างอิง:

1. Mayo Clinic
   • หัวข้อ: Hidradenitis Suppurativa
   • เนื้อหา: อาการ สาเหตุ การรักษา และแนวทางดูแล
   • URL: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hidradenitis-suppurativa/symptoms-causes/syc-20352308
2. Cleveland Clinic
   • หัวข้อ: Hidradenitis Suppurativa
   • เนื้อหา: ข้อมูลเกี่ยวกับโรค อาการ การวินิจฉัย และการรักษา
   • URL: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/14564-hidradenitis-suppurativa
3. Johns Hopkins Medicine
   • หัวข้อ: Hidradenitis Suppurativa Overview
   • เนื้อหา: ข้อมูลทางการแพทย์และแนวทางการรักษา
   • URL: https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/hidradenitis-suppurativa
4. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (NIAMS)
   • หัวข้อ: Hidradenitis Suppurativa
   • เนื้อหา: ข้อมูลวิจัยและข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับโรค
   • URL: https://www.niams.nih.gov/health-topics/hidradenitis-suppurativa
5. DermNet NZ
   • หัวข้อ: Hidradenitis Suppurativa
   • เนื้อหา: ข้อมูลเกี่ยวกับโรคผิวหนัง โดยเฉพาะโรคต่อมเหงื่ออักเสบ
   • URL: https://dermnetnz.org/topics/hidradenitis-suppurativa/

เรียบเรียงข้อมูลโดย  www.chulalakpharmacy.com