LDL หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “ไขมันเลว” (Bad Cholesterol) เป็นไขมันชนิดหนึ่งที่ทำหน้าที่ ลำเลียงคอเลสเตอรอลจากตับไปยังเนื้อเยื่อต่าง ๆ ของร่างกาย
แต่ถ้ามี LDL สูงเกินไป จะทำให้คอเลสเตอรอลส่วนเกินสะสมตามผนังหลอดเลือด ทำให้เกิดคราบไขมัน (Plaque) ซึ่งนำไปสู่ภาวะ หลอดเลือดแข็งตัว และ ตีบแคบ เป็นสาเหตุของโรคร้ายแรงหลายอย่าง
แล้วในเลือกควรมี LDL อยู่ปริมาณเท่าไหร่ถึงจะเรียกว่าปลอดภัย งั้นมาดูค่ามาตราฐาน LDL ในเลือดตามตารางด้านล่างกันเลย
ค่า LDL ในเลือด: แปลผลอย่างไร?
ระดับ LDL | คำอธิบาย | ความเสี่ยง |
< 100 mg/dL | เหมาะสมมาก | ต่ำที่สุด |
100–129 mg/dL | ค่อนข้างเหมาะสม | ยอมรับได้ในคนไม่มีโรคประจำตัว |
130–159 mg/dL | ค่อนข้างสูง | เริ่มมีความเสี่ยง |
160–189 mg/dL | สูง | เสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด |
≥ 190 mg/dL | สูง | เสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด |
หมายเหตุ:
ในผู้ที่มี ความเสี่ยงสูงมาก (เช่น เบาหวาน, โรคหัวใจ, สูบบุหรี่, มีประวัติครอบครัว) แพทย์อาจตั้งเป้าหมาย LDL
แล้วถ้า LDL สูง (Low-Density Lipoprotein Cholesterol) เกินไปร่างกายจะได้รับผลกระทบอย่างไร และเมื่อระดับ LDL ในเลือดสูง จะทำให้คอเลสเตอรอลส่วนเกิน สะสมบริเวณผนังหลอดเลือด เกิดเป็น คราบไขมัน (Plaque) และนำไปสู่ภาวะหลอดเลือดตีบตัน (Atherosclerosis) ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคร้ายแรงหลายชนิด ดังนี้:

1. โรคหลอดเลือดหัวใจ (Coronary Artery Disease)
- หลอดเลือดหัวใจตีบหรือตัน ทำให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจไม่พอ
- อาการ: แน่นหน้าอก เจ็บหน้าอก หายใจเหนื่อยง่าย
- หากรุนแรงอาจเกิด กล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (Heart Attack) ซึ่งอันตรายถึงชีวิต
2. โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)
- ไขมันสะสมในหลอดเลือดสมองทำให้หลอดเลือดตีบหรือแตก
- อาการ: ชาครึ่งซีก พูดไม่ชัด เดินเซ ตาบอดชั่วคราว
- อาจทำให้ อัมพฤกษ์ อัมพาต หรือเสียชีวิตได้ทันที
3. โรคหลอดเลือดส่วนปลาย (Peripheral Artery Disease – PAD)
- หลอดเลือดที่ขาตีบ ทำให้เลือดไหลไปเลี้ยงปลายขาไม่พอ
- อาการ: ปวดขาเวลายืนหรือเดิน ขาเย็น เท้าซีด
- ในรายรุนแรง อาจเกิดแผลเรื้อรัง หรือเนื้อตายจนต้องตัดอวัยวะ
4. ภาวะหลอดเลือดแข็ง (Atherosclerosis)
- เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดในหลอดเลือดทั่วร่างกาย
- ส่งผลต่อ สมอง หัวใจ ไต ขา และระบบไหลเวียนเลือดโดยรวม
5. เสี่ยงภาวะสมองเสื่อมในระยะยาว
- เมื่อเลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ สมองจะทำงานลดลง
- มีผลต่อความจำ การตัดสินใจ และอาจนำไปสู่ ภาวะสมองเสื่อม (Dementia)
6. ผลข้างเคียงต่ออวัยวะอื่น
- ตับ: ไขมันสะสมในตับ (Fatty Liver) เสี่ยงตับอักเสบ
- ตับอ่อน: ถ้าไตรกลีเซอไรด์ร่วมด้วยสูงมาก อาจเสี่ยง ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน
“LDL สูงไม่ได้แค่เพิ่มไขมันในเลือด แต่เป็นจุดเริ่มต้นของโรคหัวใจ หลอดเลือด และอวัยวะสำคัญทั่วร่างกาย”แม้จะไม่มีอาการในช่วงแรก แต่หากปล่อยไว้นานโดยไม่รักษา จะเพิ่มโอกาสเกิดโรคเฉียบพลันที่อันตรายถึงชีวิต เช่น หัวใจวาย หรือเส้นเลือดในสมองแตก
เมื่อคนไข้รู้ตัวว่า มี LDL ที่สูงแล้ว จะมีวิธีลดอย่างไร?
วิธีการลด LDL นั้นมีหลายวิธี มาลองดูว่าคนไข้จะสามารถใช้วิธีไหนได้บ้างที่เหมาะกับตัวเอง
วิธีการลด LDL (ไขมันเลว) อย่างปลอดภัยและยั่งยืน
1. ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต (วิธีธรรมชาติ)
เหมาะสำหรับทุกคน โดยเฉพาะในระยะเริ่มต้น หรือใช้ควบคู่กับการรักษาด้วยยา
1.1 ปรับอาหาร
· ลดอาหารไขมันอิ่มตัว: เช่น เนื้อแดงติดมัน หนังไก่ ของทอด ครีม นมข้น
· หลีกเลี่ยงไขมันทรานส์: เช่น เบเกอรี่ มาการีน ขนมกรุบกรอบ
· เพิ่มไฟเบอร์: เช่น ผักใบเขียว ผลไม้ไม่หวานจัด ธัญพืชไม่ขัดสี (ข้าวกล้อง, ข้าวโอ๊ต)
· เลือกไขมันดี: เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันรำข้าว อะโวคาโด ถั่วเปลือกแข็ง
· กินปลา 2–3 ครั้ง/สัปดาห์ โดยเฉพาะปลาทะเลน้ำลึก (แซลมอน, ทูน่า)

1.2 ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
· แนะนำ: วันละ 30 นาที สัปดาห์ละ 5 วัน
· ประเภทที่ช่วยลด LDL และเพิ่ม HDL (ไขมันดี):
o เดินเร็ว
o ปั่นจักรยาน
o ว่ายน้ำ
o เต้นแอโรบิก
o โยคะ + คาร์ดิโอ
1.3 ควบคุมน้ำหนัก
· ลดน้ำหนัก 5–10% ของน้ำหนักตัว → ช่วยลด LDL ได้อย่างชัดเจน
· ควบคุม รอบเอวไม่เกิน:
o ชาย: < 90 ซม.
o หญิง: < 80 ซม.
1.4 เลิกบุหรี่และลดแอลกอฮอล์
· การสูบบุหรี่ทำให้ไขมันดี (HDL) ลดลง และหลอดเลือดเสียหาย
· แอลกอฮอล์มากเกินไป เพิ่มไตรกลีเซอไรด์
2. การรักษาด้วยยา (ภายใต้คำแนะนำของแพทย์) ใช้ในกรณีที่:
- LDL สูงมาก
- มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน หัวใจ
- ไม่สามารถควบคุมได้ด้วยวิธีธรรมชาติ
กลุ่มยา | ตัวอย่างยา | ผลต่อ LDL |
Statins | Atorvastatin, Simvastatin, Rosuvastatin | ลด LDL ได้ดีที่สุด |
Ezetimibe | Ezetimibe | ลดการดูดซึมคอเลสเตอรอลจากอาหาร |
PCSK9 Inhibitors | Evolocumab, Alirocumab | ยาฉีดสำหรับผู้มีความเสี่ยงสูงมาก |
3. ตรวจติดตามเป็นประจำ
- ตรวจไขมันในเลือดทุก 3–6 เดือน (ในผู้ที่เริ่มรักษาหรือมีความเสี่ยง)
- ปรับการรักษาตามคำแนะนำแพทย์
คำแนะนำจากแพทย์และเภสัชกร“ลดมัน ลดหวาน เดินทุกวัน งดบุหรี่ หาหมอเป็นประจำ”เพียงเท่านี้ คุณก็สามารถควบคุมระดับ LDL ให้อยู่ในเกณฑ์ปลอดภัย และลดความเสี่ยงโรคร้ายแรงได้อย่างยั่งยืน
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– เว็บไซต์: https://ddc.moph.go.th เรื่องแนวทางเวชปฏิบัติการดูแลผู้ป่วยไขมันในเลือดสูง
– เว็บไซต์: https://www.nhlbi.nih.gov/files/docs/guidelines/atp3xsum.pdf-กำหนดค่า LDL เป้าหมายตามความเสี่ยงโรคหัวใจ
– เว็บไซต์: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds) เรื่องข้อมูลเรื่องโรคหัวใจและหลอดเลือด และบทบาทของไขมันในเลือดสูง
– เว็บไซต์: https://www.heart.org-แหล่งข้อมูลสุขภาพหัวใจอันดับต้นของโลก ให้คำแนะนำเรื่อง LDL อย่างครอบคลุม
เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM