ยา Motilium – ข้อมูล ข้อบ่งใช้ ผลข้างเคียง

รายละเอียด

ยา Motilium® หรือ Motilium-M®เป็นชื่อทางการค้าของยาดอมเพอริโดน (Domperidone) มีข้อบ่งใช้บรรเทาอาการคลื่นไส้ หรืออาเจียน ซึ่งอาจมีสาเหตุดังไปนี้

• การใช้ยา เช่น L-dopa และ Bromocriptine ในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน (Parkinson’s Disease)
• การฉายแสงในผู้ป่วยโรคมะเร็ง
• ความผิดปกติของร่างกายเอง หรือเป็นอาการเจ็บป่วย เช่น อาหารเป็นพิษ

นอกจากนี้ ยา Motilium® ยังถูกนำมาใช้รักษาอาการที่เกิดจากอาหารไม่ย่อย (Dyspeptic) ซึ่งอาจเกิดจากอาหารเคลื่อนที่ในทางเดินอาหารล่าช้า จนมีอาการแน่นท้อง ท้องอืด เรอเปรี้ยว คลื่นไส้ อาเจียน สามารถใช้รักษาอาการแสบร้อนกลางอกจากโรคกรดไหลย้อน หรือแผลในทางเดินอาหาร
โดยการออกฤทธิ์ของยาตัวนี้ คือ จะไปช่วยเพิ่มให้ทางเดินอาหารบีบตัวได้ดีขึ้น ทำให้อาหารเคลื่อนผ่านระบบย่อยอาหารได้อย่างรวดเร็วขึ้น

การใช้ยา Motilium® ในหญิงตั้งครรภ์

ยา Motilium® มีผลให้หญิงให้นมบุตรมีน้ำนมเพิ่มได้ แต่ความจริงแล้ว ประโยชน์นี้เป็นการใช้ผลข้างเคียงของยา Motilium® เท่านั้น
อย่างไรก็ตาม ยา Motilium® สามารถหลั่งมาพร้อมน้ำนมได้ ซึ่งยังไม่มีข้อมูลยืนยันความปลอดภัย และยังเป็นที่ถกเถียงกันในประเด็นดังกล่าว จึงไม่แนะนำให้หญิงให้นมบุตรรับประทาน Motilium® หากไม่มีความจำเป็น หรือแพทย์ไม่ได้ให้คำแนะนำ

กลไกการออกฤทธิ์ของยา Motilium®

กลไกการออกฤทธิ์ของยาดอมเพอริโดน คือ ยับยั้งตัวรับที่ Chemoreceptor trigger zone ซึ่งเป็นศูนย์ควบคุมการอาเจียนที่สมองส่วนเมดุลลา (Medulla) และยับยั้งการทำงานของสารสื่อประสาทโดปามีนในสมอง ซึ่งมีผลต่อาการคลื่นไส้อาเจียน
ยานี้จึงสามารถลดอาการคลื่นไส้อาเจียนได้ และยังมีผลช่วยเพิ่มการบีบตัวของหลอดอาหาร หรือที่เรียกว่า “เพอริสทัลซิส (peristalsis) ” รวมถึงกระตุ้นการบีบตัวของกระเพาะอาหาร และลำไส้เล็ก
ซึ่งการกระตุ้นนี้จะทำให้กระเพาะอาหาร และลำไส้เล็กเคลื่อนไหวเพิ่มมากขึ้น เพื่อขับไล่อาหารออกจากทางเดินอาหารไปสู่ลำไส้เล็ก จึงส่งผลลดระยะเวลาของอาหารที่อยู่ในทางเดินอาหารนั่นเอง

ขนาดการใช้ยา Motilium®

ขนาดยาที่ใช้รักษาในผู้ใหญ่หรือเด็กที่มีอายุมากกว่า 12 ปี หรือมีน้ำหนักมากกว่า 35 กิโลกรัม มีดังนี้

• ยาเม็ดรับประทาน รับประทานในปริมาณ 10 มิลลิกรัม ก่อนอาหารอย่างน้อย 15-30 นาที วันละ 3-4 ครั้ง ขนาดยาสูงสุด 40 มิลลิกรัมต่อวัน
• ยาน้ำแขวนตะกอนชนิดรับประทาน รับประทานในปริมาณ 10 มิลลิลิตร ก่อนอาหารอย่างน้อย 15-30 นาที วันละ 3-4 ครั้ง ขนาดยาสูงสุด 40 มิลลิกรัมต่อวัน

ขนาดยาที่ใช้รักษาเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 12 ปี หรือมีน้ำหนักน้อยกว่า 35 กิโลกรัม มีดังนี้

• ยาน้ำแขวนตะกอนชนิดรับประทาน รับประทานในปริมาณ 0.25 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ก่อนอาหารอย่างน้อย 15-30 นาที วันละ 3-4 ครั้ง ขนาดยาสูงสุด 35 มิลลิกรัมต่อวัน

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยา Motilium®

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ตามปกติ เมื่อใช้ยาในขนาดรักษา ได้แก่

• ซึมเศร้า
• วิตกกังวล
• ปวดหัว
• ปากแห้ง
• ใจสั่น
• มีน้ำนมไหลออกจากเต้านม เต้านมคัดตึง
• หน้าอกขยายใหญ่ขึ้นในเพศชาย
• ประจำเดือนมาผิดปกติ

ข้อแนะนำการใช้ยา Motilium®

เพื่อให้ใช้ยา Motilium® ในการรักษาอาการต่างๆ อย่างปลอดภัย ควรปฏิบัติดังต่อไปนี้

• สำหรับหญิงตั้งครรภ์ ควรใช้เฉพาะที่มีความจำเป็น และแพทย์สั่งจ่ายเท่านั้น
• ควรระมัดระวังการใช้ยาในหญิงให้นมบุตร เด็กอายุต่ำกว่า 12 ปี และผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป
• หากเคยมีอาการแพ้ยาดอมเพอริโดนหรือส่วนประกอบใดๆ ในตัวยา ห้ามรับประทานยา Motilium®
• ควรระมัดระวังการใช้ยานี้ในผู้ที่มีสมดุลเกลือแร่ในร่างกายผิดปกติ
• ยานี้อาจทำให้เกิดอาการง่วงได้ในผู้ป่วยบางราย ควรระมัดระวังการขับขี่ยานพาหนะหรือควบคุมเครื่องจักร
• ระมัดระวังการใช้ยานี้ร่วมกับยาแก้ไอเด็กโทรเมทโทรเฟน (Dextromethorphan) ยาแก้มึนงงไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine) เนื่องจากยาต้านฤทธิ์กัน ทำให้ออกฤทธิ์รักษาได้ไม่ดีเท่าที่ควร
• ควรใช้ยานี้ห่างจากยาลดกรด (Antacids) อย่างน้อย 2 ชั่วโมง

ข้อห้ามและข้อควรระวังในการใช้ยา Motilium®

ห้ามใช้ยา Motilium® ร่วมกับยาเหล่านี้

• ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย เช่น ยาคลาริโทรไมซิน (Clarithromycin) อิริโทรไมซิน (Erythromycin) เทลิโทรไมซิน (Telithromycin)
• ยาที่ใช้รักษาการติดเชื้อรา เช่น ยาไอทราโคนาโซล (Itraconazole) คีโทโคนาโซล (Ketoconazole) โพซาโคนาโซล (Posaconazole) เวอร์ริโคนาโซล (Voriconazole)
• ยาฆ่าเชื้อไวรัส เช่น ริโทรนาเวียร์ (Ritonavir) ซาควินาเวียร์ (Saquinavir) และเทลาพรีเวียร์ (Telaprevir)
• ห้ามใช้ยา Motilium® ในผู้ป่วยเหล่านี้
• ผู้ป่วยโรคตับระยะปานกลาง หรือรุนแรง
• ผู้ป่วยที่มีเลือดออกในทางเดินอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เป็นแผลรุนแรง ทางเดินอาหารอุดกั้น
• ผู้ที่มีเนื้องอกบริเวณต่อมใต้สมองชนิดโปรแลกติโนมา (Prolactinoma)
• ควรระมัดรวังการใช้ยา Motilium® ในผู้ป่วยเล่านี้
• ผู้ป่วยมีปัญหาโรคหัวใจ
• หัวใจเต้นผิดจังหวะ (QT prolongation)
• หัวใจเต้นช้ากว่าปกติ
• เนื่องจากยานี้ส่งผลต่ออัตราการเต้นของหัวใจ และจะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป หรือผู้ที่รับประทานยานี้มากกว่า 30 มิลลิกรัมต่อวัน

แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– HDmall.co.th
เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM