การผ่าตัดริดสีดวงทวาร: เมื่อไรที่จำเป็น? และมีกี่วิธี?

สำหรับผู้ป่วย ริดสีดวงทวาร หลายคน การผ่าตัดมักเป็นทางเลือกสุดท้ายที่ไม่อยากจะเลือก เพราะกังวลเรื่องความเจ็บปวดและระยะเวลาพักฟื้น แต่ในบางกรณี การผ่าตัดก็เป็นทางเลือกที่จำเป็นและเหมาะสมที่สุด เพื่อแก้ไขปัญหาริดสีดวงทวารที่รุนแรง และช่วยให้ผู้ป่วยกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีได้ วันนี้เราจะมาทำความเข้าใจว่าริดสีดวงทวารแบบไหนที่แพทย์จะพิจารณาการผ่าตัด และปัจจุบันมีวิธีการผ่าตัดแบบใดบ้าง เพื่อให้คุณมีความรู้ความเข้าใจก่อนตัดสินใจครับ

เมื่อไรที่การผ่าตัดริดสีดวงทวารเป็นสิ่งจำเป็น?

โดยทั่วไป แพทย์จะพิจารณาการผ่าตัดริดสีดวงทวารเมื่อ:

1. ริดสีดวงภายในระยะที่ 3 และ 4:
   • ระยะที่ 3: ก้อนริดสีดวงยื่นออกมานอกทวารหนักขณะเบ่งถ่าย และต้องใช้นิ้วดันกลับเข้าไป [1]
   • ระยะที่ 4: ก้อนริดสีดวงยื่นออกมานอกทวารหนักตลอดเวลา ไม่สามารถดันกลับเข้าไปได้ [1] ในระยะเหล่านี้ การรักษาแบบไม่ผ่าตัดมักไม่ได้ผลดีนัก และการผ่าตัดจะช่วยแก้ไขปัญหาได้อย่างถาวรมากกว่า
     
2. ริดสีดวงทวารที่มีภาวะแทรกซ้อนรุนแรง:
   • ริดสีดวงมีลิ่มเลือดอุดตัน (Thrombosed Hemorrhoid): ซึ่งก่อให้เกิดอาการปวดอย่างรุนแรงเฉียบพลัน [2]
   • มีเลือดออกปริมาณมากและต่อเนื่อง: จนทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง หรือมีอาการหน้ามืด อ่อนเพลีย
   • มีการอักเสบหรือติดเชื้อรุนแรง: เช่น มีหนอง บวมแดง ร้อน และมีไข้ร่วมด้วย [3]
     
3. การรักษาแบบไม่ผ่าตัดไม่ได้ผล: หากลองใช้วิธีการรักษาแบบไม่ผ่าตัด เช่น การรัดยาง การฉีดยา หรือการจี้ด้วยความร้อนแล้ว แต่อาการไม่ดีขึ้น หรือริดสีดวงกลับมาเป็นซ้ำบ่อยๆ แพทย์อาจพิจารณาการผ่าตัด [4]
   
4. ขนาดของริดสีดวงใหญ่มาก: แม้จะอยู่ในระยะที่ไม่รุนแรงนัก แต่หากริดสีดวงมีขนาดใหญ่มากจนสร้างความไม่สบายตัวในการใช้ชีวิตประจำวัน แพทย์อาจแนะนำการผ่าตัดเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

วิธีการผ่าตัดริดสีดวงทวารมีกี่วิธี?

ปัจจุบันมีเทคนิคการผ่าตัดริดสีดวงทวารหลากหลายวิธี ตั้งแต่แบบดั้งเดิมไปจนถึงเทคนิคใหม่ๆ โดยแพทย์จะเลือกวิธีที่เหมาะสมที่สุดกับผู้ป่วยแต่ละราย:

1. การผ่าตัดริดสีดวงแบบเปิด (Hemorrhoidectomy)

• หลักการ: เป็นวิธีการผ่าตัดแบบดั้งเดิมและมีประสิทธิภาพสูง แพทย์จะตัดเอาก้อนริดสีดวงทั้งภายในและภายนอกออกไปทั้งหมด [5]
  
• ข้อดี: โอกาสกลับเป็นซ้ำน้อยมาก ถือเป็นวิธีที่ให้ผลการรักษาที่ถาวรที่สุด
• ข้อเสีย: อาจมีอาการปวดหลังผ่าตัดมากในช่วงแรก ใช้เวลาพักฟื้นนานกว่าวิธีอื่น แผลหายช้า

2. การผ่าตัดริดสีดวงแบบเย็บผูกและตัด (Stapled Hemorrhoidopexy / PPH)

• หลักการ: เป็นการใช้เครื่องมือพิเศษคล้ายเครื่องเย็บกระดาษ (Stapler) ตัดเนื้อเยื่อและเย็บดึงรั้งริดสีดวงภายในให้กลับขึ้นไปอยู่ในตำแหน่งเดิม [6] โดยไม่ตัดก้อนริดสีดวงออกไป
  
• ข้อดี: เจ็บน้อยกว่าแบบเปิดมาก แผลเล็ก ฟื้นตัวเร็ว
• ข้อเสีย: ยังมีโอกาสกลับเป็นซ้ำได้บ้างในระยะยาว ไม่เหมาะกับริดสีดวงภายนอก

3. การผ่าตัดริดสีดวงโดยใช้คลื่นความถี่วิทยุ (Radiofrequency Ablation – RFA)

• หลักการ: เป็นเทคนิคที่ใช้คลื่นความถี่วิทยุส่งพลังงานความร้อนไปทำลายเส้นเลือดที่เลี้ยงริดสีดวง ทำให้ริดสีดวงฝ่อและหดตัวลง [7]
  
• ข้อดี: เจ็บน้อย แผลเล็ก ฟื้นตัวเร็ว ความเสียหายต่อเนื้อเยื่อรอบข้างน้อย
• ข้อเสีย: เหมาะสำหรับริดสีดวงภายในบางประเภท อาจต้องทำซ้ำในบางกรณี

4. การผ่าตัดริดสีดวงโดยใช้เลเซอร์ (Laser Hemorrhoidoplasty / LHP)

• หลักการ: ใช้พลังงานเลเซอร์ยิงเข้าไปในเส้นเลือดที่เลี้ยงริดสีดวง ทำให้ริดสีดวงหดตัวและฝ่อลง คล้ายกับการใช้คลื่นความถี่วิทยุ [8]
  
• ข้อดี: แผลเล็ก เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว ไม่มีการตัดเนื้อเยื่อ
• ข้อเสีย: ค่าใช้จ่ายสูง เหมาะสำหรับริดสีดวงภายในบางประเภท

ปรึกษาศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนตัดสินใจ

การผ่าตัดริดสีดวงทวารเป็นการตัดสินใจที่สำคัญ คุณควร ปรึกษาศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านลำไส้ใหญ่และทวารหนัก เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด แพทย์จะช่วยประเมินระยะของโรค ความรุนแรงของอาการ และปัจจัยสุขภาพส่วนบุคคลของคุณ เพื่อแนะนำวิธีการผ่าตัดที่เหมาะสมที่สุด พร้อมให้ข้อมูลเกี่ยวกับข้อดี ข้อเสีย ความเสี่ยง และการดูแลหลังผ่าตัดอย่างครบถ้วน เพื่อให้คุณมั่นใจและพร้อมสำหรับการรักษาที่ดีที่สุดครับ

แหล่งข้อมูลอ้างอิง:

1. Mayo Clinic. (2024, May 14). Hemorrhoids – Symptoms & causes. Retrieved from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hemorrhoids/symptoms-causes/syc-20360262
2. Cleveland Clinic. (2023, September 29). Hemorrhoids. Retrieved from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15124-hemorrhoids
3. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). (2024, February). Hemorrhoids. Retrieved from https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/hemorrhoids
4. American Society of Colon and Rectal Surgeons (ASCRS). (n.d.). Hemorrhoids. Retrieved from https://fascrs.org/patients/diseases-and-conditions/hemorrhoids
5. National Health Service (NHS). (2023, November 28). Piles (haemorrhoids) – Surgery. Retrieved from https://www.nhs.uk/conditions/piles-haemorrhoids/treatment/

เรียบเรียงข้อมูลโดย  www.chulalakpharmacy.com