ยาฟูโรซีไมด์ เป็นยาขับปัสสาวะกลุ่ม Loop diuretics มีคุณสมบัติช่วยขับของเหลวส่วนเกินในร่างกายออกมาทางปัสสาวะ และช่วยป้องกันร่างกายไม่ให้ดูดซึมเกลือหรือโซเดียมมากจนเกินไป มีฤทธิ์ขับปัสสาวะที่แรงกว่าไฮโดรครอไรไทอะไซด์ จึงใช้ได้ดีในภาวะฉุกเฉิน เช่น ภาวะน้ำท่วมปอดจากหัวใจล้มเหลว ไตวาย ตับวาย ภาวะบวมน้ำต่างๆ เช่น กลุ่มอาการเนโฟรติก ภาวะสมองบวม ภาวะแคลเซียมในเลือดสูง ขณะเดียวกันก็สามารถใช้ในระยะยาวเพื่อกระตุ้นการทำงานของไตในภาวะไตวายเรื่องรัง และใช้ลดความดันโลหิตร่วมกับยาอื่นในกรณีที่ความดันโลหิตค่อนข้างสูงหรือเกิดจากไตพิการ
Furosemide จัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย ตามการจำแนกโดยคณะกรรมการอาหารและยา มีจำหน่ายเฉพาะร้านยาแผนปัจจุบันที่มีเภสัชกรชั้นหนึ่งควบคุมการขายยา ต้องมีการจัดทำบัญชียาอันตราย และสำหรับบุคคลทั่วไปเภสัชกรสามารถจำหน่ายยาและให้คำแนะนำในการใช้ยาได้ โดยไม่จำเป็นต้องใช้ใบสั่งของผู้ประกอบวิชาชีพฯ รูปแบบยาที่มีวางจำหน่ายในประเทศไทย ได้แก่
- รูปแบบยาฉีด ความแรง 10 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร / 20 มิลลิกรัมต่อ 2 มิลลิลิตร / 250 มิลลิกรัมต่อ 25 มิลลิลิตร
- รูปแบบยาเม็ด ขนาด 40 มิลลิกรัม และแบบ High dose ขนาด 500 มิลลิกรัม
ข้อบ่งใช้ของยา Furosemide
โรคที่เป็นข้อบ่งใช้ของยานี้ ได้แก่
- ภาวะปอดบวมน้ำเฉียบพลัน (acute pulmonary edema)
- ภาวะบวมน้ำ (edema) ที่เกี่ยวข้องกับหัวใจล้มเหลว
- โรคความดันโลหิตสูง
ขนาดและวิธีการใช้ยา Furosemide
ภาวะปอดบวมน้ำเฉียบพลัน
การใช้ยาในรูปแบบยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาด 40 มิลลิกรัมโดยฉีดเข้าหลอดเลือดดำอย่างช้าๆ 1-2 นาที หากไม่มีการตอบสนองที่น่าพอใจใน 1 ชั่วโมง อาจให้ยาเพิ่มในขนาด 80 มิลลิกรัมโดยฉีดเข้าหลอดเลือดดำอย่างช้าๆ 1-2 นาทีได้
ภาวะบวมน้ำ (edema) ที่เกี่ยวข้องกับหัวใจล้มเหลว การใช้ยาในรูปแบบยารับประทาน
ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาดยาเริ่มต้น วันละ 40 มิลลิกรัม โดยแบ่งรับประทานตามความเห็นสมควรของแพทย์ อาจลดขนาดยาได้เหลือวันละ 20 มิลลิกรัม หรือรับประทาน 40 มิลลิกรัม วันเว้นวัน ตามความเห็นสมควรของแพทย์ ในผู้ป่วยบางรายแพทย์อาจเห็นสมควรให้มีการใช้ยาขนาด 80 มิลลิกรัมต่อวัน หรือมากกว่านี้ได้
ขนาดการใช้ยาในผู้สูงอายุ ขนาดยาเริ่มต้น วันละ 20 มิลลิกรัม แพทย์อาจเห็นสมควรให้ค่อยๆเพิ่มขนาดยาขึ้นไปได้ตามความเหมาะสม
ภาวะบวมน้ำ (edema) ที่เกี่ยวข้องกับหัวใจล้มเหลว การใช้ยาในรูปแบบยาฉีด
เข้าหลอดเลือดดำอย่างช้าๆ หรือฉีดเข้ากล้าม
ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาด 20-50 มิลลิกรัม สามารถให้ขนาดยาเพิ่มอีก 20 มิลลิกรัมได้ในทุก 2 ชั่วโมงตามความเหมาะสมและการตอบสนองของผู้ป่วย ขนาดยาที่สูงกว่า 50 มิลลิกรัมควรให้ยาผ่านทางหลอดเลือดดำโดยการฉีดช้า ขนาดยาสูงสุดคือ 1500 มิลลิกรัมต่อวัน
ขนาดการใช้ยาในเด็ก ขนาด 0.5 – 1.5 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัมต่อวัน ขนาดยาสูงสุดคือ 20 มิลลิกรัมต่อวัน
โรคความดันโลหิตสูง
การใช้ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ วันละ 40-80 มิลลิกรัม สามารถใช้เป็นยาเดี่ยวหรือร่วมกับยารักษาความดันโลหิตสูงกลุ่มอื่นได้
ข้อควรระวังในการใช้ Furosemide
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีการแพ้ยา Furosemide และยาในกลุ่มซัลโฟนาไมด์ (Sulfonamide)
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่ปัสสาวะไม่ได้ หรือผู้ป่วยไตวาย
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรค Addison’s ซึ่งเป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของต่อมหมวกไตที่ลดลงกว่าปกติ ส่งผลต่อการสร้างฮอร์โมนจากต่อมหมวกไตที่ลดลง ทำให้ร่างกายมีการทำงานที่ผิดปกติ เป็นการขาดฮอร์โมนโดยเฉพาะฮอร์โมนในกลุ่ม glucocorticoid ซึ่งเกี่ยวข้องกับกระบวนการใช้พลังงานและภูมิคุ้มกันของร่างาย และฮอรโมนกลุ่ม mineralocorticoid ซึ่งเกี่ยวข้องกับสมดุลเกลือแร่ของร่างกาย
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีภาวะของเหลวในร่างกายต่ำ หรืออยู่ในภาวะขาดน้ำ
- ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน
- ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคตับแข็ง
- ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคเกาท์
- ควรระวังการใช้ยาในผู้ป่วยโรคตับ โรคไต
- ควรระวังการใช้ยาในผู้ป่วยสูงอายุ เด็ก สตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตร
- ยามีความเสี่ยงทำให้ความดันโลหิตลดลงอย่างรวดเร็ว
- ยาในรูปแบบยาฉีด สามารถเกิดพิษต่อหู (หูหนวก) ได้ หากให้ยาเร็วเกินไป
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Furosemide
ยานี้มีผลข้างเคียงค่อนข้างมาก ซึ่งมีทั้งที่เป็นอันตรายและไม่เป็นอันตราย หรือเกิดจากปฏิกิริยาของร่างกายที่มีต่อยาได้แก่
- เจ็บหน้าอก
- หอบเหนื่อย
- หนาวสั่น
- ไอ และเสียงแหบ
- ไข้ขึ้นสูง
- มีอาการบวมของต่อมน้ำเหลือง
- ปัสสาวะลำบาก หรือปัสสาวะไม่ออก
- ปวดหลัง หรือบริเวณสีข้าง
- ปวดศีรษะ
- เหนื่อย หรืออ่อนแรงผิดปกติ
- มีเลือดออกตามร่างกาย หรือมีรอบฟกช้ำที่ผิดปกติ
โดยผลข้างเคียงอาจเกิดขึ้นได้น้อยกับผู้ป่วย แต่ถ้าหากพบแล้วควรรีบไปพบแพทย์โดยทันที
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– เว็บพบแพทย์
– HDmall
– medicine
เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM