Neisseria gonorrhoeae เป็นแบคทีเรียก่อโรค หนองใน (Gonorrhea) ซึ่งเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STD) ที่พบบ่อยที่สุดชนิดหนึ่ง เชื้อนี้เป็นแบคทีเรีย แกรมลบ (Gram-negative) มีลักษณะ เป็นคู่รูปเมล็ดกาแฟ (diplococcus) และมักอาศัยอยู่ใน เยื่อบุของระบบสืบพันธุ์, ทวารหนัก, ช่องปาก และดวงตา
ลักษณะของเชื้อ
- เป็น แบคทีเรียที่ต้องการออกซิเจน (aerobic)
- มี pili และโปรตีนบนผิวเซลล์ ช่วยให้สามารถเกาะและบุกรุกเซลล์เยื่อบุมนุษย์
- แพร่เชื้อได้ ง่ายผ่านการมีเพศสัมพันธ์ โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย
เชื้อนี้ทำให้เกิดโรคอะไร?
1. โรคหนองใน (Gonorrhea)
- ปัสสาวะแสบ มีหนองไหลออกจากอวัยวะเพศ
- ตกขาวผิดปกติในผู้หญิง
- อาจไม่มีอาการเลย (โดยเฉพาะในผู้หญิง)
2. เยื่อบุตาอักเสบ (Conjunctivitis) ในทารกแรกเกิด
- หากแม่ติดเชื้อและคลอดทางช่องคลอด → เชื้อเข้าสู่ตาทารก
3. การติดเชื้อในอวัยวะอื่น
- ทวารหนัก (proctitis)
- คอหอย (pharyngitis)
- ข้อ (septic arthritis)
- เชื้อเข้าสู่กระแสเลือด → Disseminated Gonococcal Infection (DGI)
การตรวจวินิจฉัย
วิธีตรวจ | รายละเอียด |
Microscopy | ตรวจหนองด้วยกล้องจุลทรรศน์ (พบลักษณะ “เมล็ดกาแฟ” ในเม็ดเลือดขาว) |
NAATs | ตรวจสารพันธุกรรมของเชื้อ (แม่นยำสูง) จากปัสสาวะหรือสารคัดหลั่ง |
เพาะเชื้อ | ใช้ยืนยันผล และตรวจว่าเชื้อ “ดื้อยา” หรือไม่ |
การรักษาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Neisseria gonorrhoeae
Neisseria gonorrhoeae ในปัจจุบัน เริ่มดื้อยาหลายชนิด แต่ยังตอบสนองดีต่อ:
- Ceftriaxone (ฉีดเข้ากล้าม)
- Cefixime (แบบกิน – ทางเลือกหากฉีดไม่ได้)
- Doxycycline หรือ Azithromycin (ใช้ร่วม หากสงสัยติดเชื้ออื่นร่วมด้วย เช่น Chlamydia)
ห้ามซื้อยากินเอง! เพราะการใช้ยาผิดอาจทำให้เชื้อดื้อยาและแพร่กระจายต่อได้ง่าย
การป้องกันเชื้อแบคทีเรีย Neisseria gonorrhoeae
- ใช้ ถุงยางอนามัย ทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
- ตรวจสุขภาพทางเพศเป็นประจำ หากมีคู่นอนหลายคน
- รักษาคู่นอนพร้อมกัน เพื่อลดการติดเชื้อซ้ำ
- ให้ความรู้วัยรุ่นเรื่องเพศปลอดภัย
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– CDC – Gonorrhea and Neisseria gonorrhoeae – ข้อมูลเกี่ยวกับเชื้อ สาเหตุ อาการ และแนวทางรักษา
– Drugs.com – Gonorrhea and Treatment – ข้อมูลแนวทางรักษาเชื้อหนองในด้วยยาปฏิชีวนะ
– Microbiology Society – Neisseria gonorrhoeae – รายละเอียดทางจุลชีววิทยาของเชื้อและบทบาทในการก่อโรค
เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM