โคลชิซิน (Colchicine) คือ ยาที่ใช้ลดอาการอักเสบของข้อจากโรคเกาต์ ทั้งแบบเฉียบพลันและใช้ในระยะยาวเพื่อป้องกันอาการดังกล่าว แต่ยานี้ไม่มีฤทธิ์ในการระงับปวด เมื่อเริ่มมีอาการหากใช้ยาเร็วเท่าไหร่ก็จะยิ่งออกฤทธิ์ได้ดีเท่านั้น นอกจากนี้ยา Colchicine ยังสามารถใช้รักษาโรคหายากอย่างโรค Familial Mediterranean Fever (FMF) และปัจจุบันได้มีการนำมารักษาโรคแพ้ภูมิตัวเอง (Autoimmune Diseases) ได้อีกด้วย ตัวยามีผลข้างเคียงบางอย่างที่ค่อนข้างรุนแรงจึงจำเป็นต้องปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา และต้องให้แพทย์เป็นผู้สั่งยาให้เท่านั้น
ข้อบ่งใช้
- เพื่อรักษาอาการปวดเฉียบพลันจากโรคเก๊าท์
การออกฤทธิ์ของ Colchicine
ยาโคลชิซิน (Colchicine) จะมีฤทธิ์ในการยับยั้งการเคลื่อนที่ของเซลล์เม็ดเลือดขาวและเซลล์อื่นๆ ไปยังบริเวณที่มีการอักเสบ ทำให้ลดการปล่อย Lactic Acid ซึ่งเป็นต้นเหตุของอาการอักเสบ
รูปแบบของยา Colchicine
ยาโคลซิซินมีรูปแบบเป็นยาเม็ดขนาด 0.6 มิลลิกรัม
ปริมาณการใช้ยา
- ผู้ใหญ่ รับประทาน ขนาดเริ่มต้น 1.2 มิลลิกรัม และตามด้วยขนาด 0.6 มิลลิกรัม ทุก 1-2 ชั่วโมง จนกว่าอาการปวดบรรเทา โดยรับประทานปริมาณสูงสุดรวมไม่เกิน 1.8 มิลลิกรัม ภายใน 1 ชั่วโมง หรือหากเกิดผลข้างเคียงในทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย ต้องหยุดรับประทานทันที
- เมื่อมีอาการปวดจากโรคเก๊าท์ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งแรก 2 เม็ด จากนั้นลดขนาดรับประทานเป็น 1 เม็ด ทุกๆ 1-2 ชั่วโมง จนกระทั่งอาการปวดบรรเทาลง และห้ามรับประทานยาเกิน 6 มิลลิกรัมต่อวัน
ข้อควรระวังในการใช้ยา Colchicine
ผู้ที่สามารถใช้ยา Colchicine ได้
ผู้ที่มีอาการอักเสบจากโรคเกาต์เนื่องจากมีกรดยูริกในเลือดสูง ดังนั้นถ้ามีอาการปวดข้อในช่วงเริ่มต้นหรือปวดข้อเป็นครั้งแรกจึงควรไปพบแพทย์ก่อนเพื่อให้วินิจฉัยถึงสาเหตุของการปวดข้อ ทั้งนี้ผู้ป่วยไม่ควรซื้อยากินเองเพราะจะมีผลข้างเคียงทำให้กระเพาะอาหารทะลุ และมีผลข้างเคียงร่วมกับการทานยาอีกหลายชนิด
ผู้ที่ไม่ควรใช้ยา Colchicine
- ผู้ที่มีประวัติแพ้ยา Colchicine
- ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์หรืออยู่ในช่วงให้นมบุตร
- ผู้ที่การทำงานของตับ (โดยเฉพาะตับแข็ง) ไต หัวใจทำงานผิดปกติ
- ผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร
- ผู้ที่มีโรคทางโลหิต เนื่องจากยาจะส่งผลต่อการผลิตเม็ดเลือด
- ยาอาจส่งผลต่อกล้ามเนื้อได้หากรับประทานติดต่อกันเกิน 6 เดือน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้สูงอายุ
เลี่ยงการรับประทายยานี้ร่วมกับเกรปฟรุตหรือน้ำผลไม้เกรปฟรุต เนื่องจากจะทำให้ระดับยา Colchicine ในเลือดเพิ่มขึ้นจนเป็นอันตรายต่อร่างกายได้
เลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เพราะจะทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลง
ผลข้างเคียงของการใช้ยาโคลซิซินที่พบบ่อย ไม่จำเป็นต้องหยุดยา
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ท้องเสีย ปวดท้อง
ผลข้างเคียงรุนแรงของการใช้ยาโคลซิซิน ให้หยุดยาแล้วไปพบแพทย์
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง ปวดกล้ามเนื้อ
- มือ ปาก ลิ้น ซีด
- อาเจียนหรือท้องเสียโดยไม่มีทีท่าจะดีขึ้น
- มีไข้ ปวดตามตัว
- ปัสสาวะขัด
- อุจจาระสีดำหรือมีเลือดปน
- เกิดรอยเขียวช้ำตามร่างกายและอ่อนเพลีย
- ชาตามนิ้วมือนิ้วเท้า
- หน้า ลิ้น ปากบวม เกิดลมพิษ
- มีผื่นขึ้นตามร่างกาย ผิวหนังหลุดลอก
- หน้ามืด แน่นหน้าอก หลายใจลำบาก เป็นลม
การเก็บรักษายา Colchicine
ยาโคลซิซินควรเก็บไว้ให้ภาชนะบรรจุเดิมเมื่อได้รับยา และแกะยาออกจากภาชนะบรรจุมาเพื่อรับประทานเท่านั้น เพื่อไม่ได้ยาปนเปื้อน โดนความร้อน ความชื้น หรือเกิดการใช้ยาผิดพลาดโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ไม่ควรเก็บเอาไว้ในรถ ห้องน้ำ หรือห้องครัว นอกจากนี้ควรระมัดระวังการเก็บยาโคลซิซินโดยควรเก็บไว้ให้ห่างจากสายตาและมือเด็กอีกด้วย
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– doctorraksa.com
– เว็บพบแพทย์
เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM