กลูโคซามีน (Glucosamine) คือสารประกอบทางเคมีที่ร่างกายผลิตได้เองจากกลูโคสเพื่อใช้สร้างกระดูกอ่อน นอกจากนั้นยังมีการผลิตขึ้นในรูปแบบยาและผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร โดยอ้างว่ามีสรรพคุณช่วยบรรเทาอาการปวด บวมตามข้อต่อจากโรคข้ออักเสบ กลูโคซามีนที่สังเคราะห์ขึ้นนี้มีหลายชนิด เช่น กลูโคซามีนซัลเฟต (Glucosamine Sulfate) กลูโคซามีนไฮโดรคลอดไรด์ (Glucosamine Hydrochloride) และกลูโคซามีนคลอโรไฮเดรต (Glucosamine Chlorohydrate) ทั้งนี้ เฉพาะกลูโคซามีนซัลเฟตเท่านั้นที่ขึ้นทะเบียนเป็นยาอันตราย ใช้สำหรับรักษาโรคข้อเสื่อม และสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาแห่งประเทศไทย (อย.) อนุญาตให้จำหน่ายได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ข้อบ่งใช้
- บรรเทาอาการปวด บวม และฝืดแข็งของข้อต่อจากโรคข้ออักเสบและช่วยชะลอการเสื่อมของข้อ
รูปแบบของยา
- ยาเม็ด แคปซูล แคปซูลชนิดนิ่ม ยาผงชนิดผสมก่อนใช้แกรนูลสำหรับผสมก่อนใช้
ปริมาณการใช้กลูโคซามีน
ใช้รักษาโรคข้อเสื่อมและโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
- ผู้ใหญ่ โดยทั่วไปรับประทานครั้งละ 500 มิลลิกรัม วันละ 3-4 ครั้ง หรือตามปริมาณที่แพทย์แนะนำ
การใช้กลูโคซามีน
- ควรใช้กลูโคซามีนตามฉลากหรือตามคำแนะนำจากแพทย์ ห้ามรับประทานเกินปริมาณที่กำหนด
- ห้ามรับประทานกลูโคซามีนหลายชนิดพร้อมกัน นอกจากจะได้รับคำแนะนำจากแพทย์
- ควรรับประทานร่วมกับมื้ออาหาร เนื่องจากกลูโคซามีนอาจระคายเคืองต่อกระเพาะอาหาร
- ผู้ป่วยโรคข้ออักเสบอาจต้องใช้กลูโคซามีนตามปริมาณที่แพทย์แนะนำติดต่อกันนาน 2 เดือน อาการจึงจะทุเลาลง
- หากลืมรับประทานให้รับประทานทันทีที่นึกได้ แต่หากใกล้ถึงมื้อถัดไป ให้ข้ามไปรับประทานมื้อนั้น โดยไม่ต้องเพิ่มปริมาณเป็น 2 เท่า
- เก็บกลูโคซามีนไว้ที่อุณหภูมิห้องและหลีกเลี่ยงความชื้น
ผลข้างเคียงจากการใช้กลูโคซามีน
กลูโคซามีนมีผลข้างเคียงจากการใช้ที่พบได้ทั่วไปและมักไม่เป็นอันตราย ได้แก่
- คลื่นไส้
- เกิดลมในกระเพาะ
- เวียนศีรษะ
- ท้องเสีย ท้องผูก
- แสบร้อนกลางอก
ทั้งนี้ ผู้ใช้ยาควรปรึกษาแพทย์หากมีอาการต่อเนื่องหรือส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และหากพบผลข้างเคียงรุนแรงต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
มีสัญญาณของการแพ้กลูโคซามีน เช่น ผื่น ลมพิษ หายใจติดขัด หน้า ริมฝีปาก ลิ้น หรือคอ
- บวม
- เบื่ออาหาร
- ปวดท้อง
คำเตือนของการใช้กลูโคซามีน
- ควรใช้กลูโคซามีนที่ผ่านการรรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เท่านั้น
- ห้ามใช้ยานี้ หากเคยมีประวัติแพ้กลูโคซามีน ไอโอดีน หรือสัตว์น้ำมีเปลือก เช่น หอย กุ้ง ปู เป็นต้น
- ผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคตับ โรคไต โรคหัวใจ โรคระบบทางเดินหายใจ มะเร็ง มีคอเรสตอรอลในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง หรือมีภาวะเลือดออกง่าย ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
- ผู้ที่กำลังใช้ยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารชนิดอื่น โดยเฉพาะยาละลายลิ่มเลือด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้กลูโคซามีน
- เด็ก สตรีมีครรภ์ หรือสตรีที่กำลังให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
- ผู้ที่กำลังใช้กลูโคซามีนต้องแจ้งให้แพทย์ทราบล่วงหน้าก่อนวางแผนผ่าตัดหรือรับการรักษาทางทันตกรรม