การสูบบุหรี่ทำให้เกิดโรคร้ายต่างๆ มากมาย รวมทั้งเป็นหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดโรคหัวใจ โดยเฉพาะภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบตันได้ เพราะสารพิษในควันบุหรี่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือดทั่วร่างกาย นอกจากนี้ยังกระตุ้นการทำงานของเกล็ดเลือดทำให้เกิดลิ่มเลือด ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันและการเสียชีวิตแบบกะทันหัน
หากจะพูดว่าคนทุกคนบนโลกนี้รู้ว่าบุหรี่เป็นอันตรายต่อสุขภาพก็คงไม่เกินความจริงจนเกินไปนักสำหรับคนที่สูบบุหรี่ คำถามไม่ใช่ว่าบุหรี่เป็นสิ่งที่เลวร้ายหรือไม่ แต่คำถามคือการเลิกสูบบุหรี่นั้นคุ้มค่าความพยายามหรือเปล่า ข้อมูลส่วนใหญ่ที่เกี่ยวข้องกับการสูบบุหรี่มักพูดถึงอันตรายของบุหรี่ที่มีต่อร่างกาย ดังนั้นแทนที่เราจะกล่าวถึงอันตรายของการสูบบุหรี่ในที่นี้ เราควรจะพูดถึงประโยชน์ที่มีต่อสุขภาพหากคุณเลิกสูบบุหรี่ ลองมาดูกันถึงประโยชน์ทั้งหมดของการเลิกสูบบุหรี่มีต่อร่างกายของคุณ
ควันบุหรี่มีสารอันตรายอะไรบ้าง
ควันบุหรี่มีสารเคมีมากกว่า 4,000 ชนิด เป็นสารพิษมากกว่า 250 ชนิด เช่น นิโคติน ทาร์ คาร์บอนมอนนอกไซด์ ไฮโดรเจนไดออกไซด์ ไนโตรเจนไดออกไซด์ แอมโมเนีย และไซยาไนด์ เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีสารก่อมะเร็งมากกว่า 50 ชนิด ซึ่งสารเคมีในบุหรี่ทำให้เกิดโรคและอันตรายต่างๆ ได้แก่ โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง โรคถุงลมโป่งพอง โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ โรคหัวใจขาดเลือด โรคมะเร็ง โรคไต โรคความดันโลหิตสูง โรคสมรรถภาพทางเพศเสื่อม โรคสมองเสื่อม เป็นต้น
บุหรี่ทำลายหัวใจอย่างไร
- การสูบบุหรี่ทำให้หัวใจคุณเต้นเร็วขึ้น
- ทุกครั้งที่คุณสูบบุหรี่ คุณจะได้สูด ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ที่เป็นพิษต่อร่างกายเข้าไปในระดับสูง
- ขณะที่คุณสูบบุหรี่ ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์จะเข้าสู่กระแสเลือดผ่านทางปอดและยับยั้งหรือขัดขวางไม่ให้ก๊าซออกซิเจนจับกับเม็ดเลือดแดง การขาดก๊าซออกซิเจนส่งผลให้เกิดโรคหัวใจที่ร้ายแรงและปัญหาทางสุขภาพอื่นๆ กล้ามเนื้อหัวใจจะได้รับออกซิเจนน้อยลง แรงบีบตัวลดลงส่งผลให้หัวใจเต้นเร็วและทำงานหนักมากขึ้น อาจเกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ และอาจทำให้มีความหนืดของเลือดมากขึ้น ซึ่งนำไปสู่ภาวะเลือดเกิดการแข็งตัวได้ง่าย
- นอกจากนี้ ทาร์ ยังเป็นสารก่อมะเร็งปอด โรคถุงลมโป่งพอง โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง ไนโตรเจนไดออกไซค์ จะทำลาย เยื่อบุหลอดลมส่วนปลายและถุงลม ทำให้เกิดถุงลมโป่งพอง ไฮโดรเจนไซยาไนต์ ทำให้เกิดอาการไอ มีเสมหะ และหลอดเลือดอักเสบเรื้อรังอีกด้วย
ผลจากการสูบบุหรี่นำมาสู่โรคร้าย
การสูบบุหรี่เป็นตัวการสำคัญในการเกิดผนังหลอดเลือดแดงแข็ง และนำไปสู่โรครายแรงต่างๆ ที่อาจทำให้เกิดการสูญเสียชีวิตได้ในที่สุด ได้แก่
- โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน ก่อให้เกิดภาวะหัวใจวายกะทันหัน ในรายที่เป็นเรื้อรังจะเจ็บหน้าอก และเหนื่อยง่าย
- โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ ส่งผลทำให้ขาหรือมือเกิดภาวะขาดเลือด ในรายที่เป็นรุนแรงอาจจะต้องตัดขาหรือนิ้ว
- โรคหลอดเลือดแดงใหญ่โป่งพองในทรวงอก หรือช่องท้อง หากหลอดเลือดแตก ส่วนใหญ่จะเสียชีวิตในเวลาอันสั้น
ทั้งนี้ยังทำให้เกิดภาวะหลอดเลือดสมองตีบ หรือแตกได้ ซึ่งจะทำให้เป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต และเสียชีวิตอย่างรวดเร็ว
ผลดีของการเลิกบุหรี่ต่อสุขภาพ
- ภายใน 20 นาทีหลังหยุดบุหรี่ อัตราการเต้นของหัวใจและความดันโลหิตที่สูงจากการสูบบุหรี่จะเริ่มลดลงสู่ระดับปกติ อุณหภูมิของมือและเท้าที่ต่ำลงจากการสูบบุหรี่จะกลับเข้าระดับปกติ
- ภายใน 24 ชั่วโมงหลังหยุดสูบบุหรี่ คาร์บอนมอนนอกไซด์ที่จับแน่นอยู่กับเลือดแดงจะถูกขจัดออกไป ปอดจะเริ่มขจัดเสมหะและสิ่งสกปรกต่างๆ อันเกิดจากการสูบบุหรี่ออกจากร่างกาย
- ภายใน 48 ชั่วโมง นิโคตินจะไม่หลงเหลืออยู่ในร่างกาย ความรู้สึก รู้รสและกลิ่นจะกลับคืนมา
- ภายใน 72 ชั่วโมง จะหายใจคล่องขึ้น และหลอดลมได้มีโอกาสหยุดพัก หลังจากต้องทำงานหนักมานาน
- ภายใน 2 วัน – 1 สัปดาห์ เลือดไหลเวียนไปสู่แขนขาได้ดีขึ้น สามารถออกกำลังกายได้เต็มที่
- ภายใน 3 – 9 เดือน ปัญหาการไอ การหายใจจะดีขึ้น เพราะปอดของคุณเริ่มทำงานได้ตามปกติ
- ภายใน 5 ปี อัตราเสี่ยงโรคหัวใจขาดเลือดจะลดลงเหลือครึ่งหนึ่งของคนไม่สูบบุหรี่
- ภายใน 10 ปี อัตราเสี่ยงโรคมะเร็งปอดและโรคหัวใจขาดเลือดลดลงเหลือครึ่งหนึ่งของคนไม่สูบบุหรี่
ผลดีต่อคุณภาพชีวิต
การเลิกสูบบุหรี่มีผลดีต่อคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพ ทั้งในส่วนของผู้ที่เลิกสูบบุหรี่เองและสมาชิกในครอบครัวที่ไม่ต้องสูดดมควันบุหรี่อีกต่อไป ซึ่งสำหรับผู้ที่เลิกบุหรี่ได้สำเร็จ จะมีสมรรถภาพทางกายดีขึ้น มีอาการเหนื่อยน้อยลง สามารถออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมต่างๆ ได้มากขึ้น รู้สึกเป็นอิสระจากการเสพติดนิโคตินและสามารถควบคุมตัวเองได้ดีกว่าผู้ที่ยังเลิกบุหรี่ไม่ได้ นอกจากนี้ การเลิกสูบบุหรี่ยังช่วยปรับปรุงภาพลักษณ์และบุคลิกภาพ โดยการเลิกสูบบุหรี่ทำให้กลิ่นปากและกลิ่นเหม็นติดเสื้อผ้าหายไป ไม่มีฟันเหลืองหรือริมฝีปากคล้ำดำจากการสูบบุหรี่ ผิวพรรณเปล่งปลั่งอ่อนเยาว์ขึ้น จะเห็นได้ว่าการเลิกสูบบุหรี่นั้นมีประโยชน์ต่อคุณภาพชีวิตเป็นอย่างมาก
เทคนิคง่ายๆ ที่ช่วยให้เลิกบุหรี่ได้
ช่วงแรกที่เลิกสูบบุหรี่อาจรู้สึกหงุดหงิด พยายามสงบจิตใจสูดหายใจเข้าออกลึกๆ ดื่มน้ำให้มาก นำอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับการสูบบุหรี่ทั้งหมดทิ้ง พยายามหลีกเลี่ยงผู้ที่สูบบุหรี่ เลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหารให้เหมาะสม เลือกรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ เน้นรับประทานผักผลไม้ให้หลากหลายมากขึ้น รวมถึงลดอาหารที่หวานจัด เค็มจัด จัดการความเครียดด้วยการไม่สูบบุหรี่ แล้วออกไปทำกิจกรรมแทน เช่น ออกกำลังกาย เล่นกีฬา เป็นต้น
จากข้อมูลข้างต้นดังกล่าว จะเห็นว่าการหยุดสูบบุหรี่คุ้มค่าเพียงใด หลังจากคุณเลิกสูบบุหรี่ คุณจะเห็นได้อย่างรวดเร็วว่าคุณมีสุขภาพดีขึ้นทุกวันถึงแม้ว่าคุณอาจจะไม่เข้าใจอย่างชัดเจนว่าเกิดอะไรขึ้นกับร่างกายของคุณบ้างแต่ขอให้คุณระลึกไว้เสมอว่าการสูบบุหรี่เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งถึง 90% ทั่วโลก ดังนั้นประโยชน์ของการเลิกสูบบุหรี่คงไม่มีอะไรที่เกินความจริง ถ้าคุณพร้อมที่จะเลิกสูบบุหรี่ ให้พูดคุยกับสมาชิกในครอบครัวและแพทย์ของคุณถึงการตัดสินใจนี้เพื่อให้คุณได้รับความสนับสนุนที่คุณต้องการ
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
– โรงพยาบาลนครธน
เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM