โรคแอนแทรกซ์ (Anthrax) อาการ การรักษา การป้องกัน

แอนแทรกซ์ (Anthrax) เป็นโรคติดเชื้อที่พบได้ไม่บ่อยในคน แต่มีความรุนแรงสูง เกิดจากแบคทีเรียชื่อ Bacillus anthracis ซึ่งสามารถสร้างสปอร์ (spore) ที่ทนทานต่อสิ่งแวดล้อมและอยู่ได้นานหลายปี โรคนี้พบมากในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น วัว แพะ และแกะ และสามารถติดต่อมาสู่คนได้

👉 สาเหตุของโรคแอนแทรกซ์

แอนแทรกซ์มีต้นเหตุจากเชื้อแบคทีเรีย Bacillus anthracis ซึ่งสามารถเข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง

• การสัมผัสโดยตรงกับสัตว์ติดเชื้อหรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ (เช่น หนังสัตว์)
• การสูดดมสปอร์ (Inhalation Anthrax)
• การกินเนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก (Gastrointestinal Anthrax)
• การติดเชื้อทางผิวหนัง (Cutaneous Anthrax)

👉 วิธีการติดเชื้อแอนแทรกซ์

การติดเชื้อแอนแทรกซ์สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายช่องทาง ได้แก่

1. การสัมผัสโดยตรงกับสัตว์ที่ติดเชื้อ หรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ เช่น หนัง ขน หรือเนื้อที่ไม่ผ่านการปรุงสุก
2. การสูดดมสปอร์ จากดินหรือฝุ่นที่มีเชื้อ
3. การรับประทานอาหารที่ปนเปื้อนสปอร์ หรือการสัมผัสกับเชื้อที่มีในเนื้อสัตว์ที่ติดเชื้อ
4. การติดต่อผ่านบาดแผล หรือแผลเปิดบนผิวหนังที่สัมผัสกับเชื้อแบคทีเรีย

👉 ประเภทของแอนแทรกซ์ และอาการที่ควรรู้

1. แอนแทรกซ์ทางผิวหนัง (Cutaneous Anthrax) เป็นชนิดที่พบมากที่สุด

• เริ่มจากตุ่มแดง คัน คล้ายแมลงกัด
• ต่อมาจะกลายเป็นแผลพุพอง และเป็นแผลดำ (black eschar)
• มักไม่เจ็บปวด แต่มีโอกาสติดเชื้อเข้ากระแสเลือดได้หากไม่รักษา

2. แอนแทรกซ์ทางปอด (Inhalation Anthrax) อันตรายมากที่สุด

• อาการคล้ายไข้หวัด: ไข้สูง ไอ เจ็บหน้าอก
• พัฒนาอย่างรวดเร็วภายในไม่กี่วัน
• หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจเสียชีวิตได้

3. แอนแทรกซ์ทางเดินอาหาร (Gastrointestinal Anthrax)

• ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
• ถ่ายเป็นเลือด
• บางรายอาจมีไข้สูงและติดเชื้อกระแสเลือด

4. แอนแทรกซ์จากการฉีด (Injection Anthrax)

• พบในผู้ใช้ยาเสพติดทางเข็ม
• คล้ายชนิดผิวหนัง แต่ลุกลามเร็วกว่า

👉 การรักษาโรคแอนแทรกซ์

การรักษาโรคแอนแทรกซ์จะมีความแตกต่างกันไปตามชนิดของโรคและระยะเวลาที่ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที โดยการรักษามักจะใช้ ยาปฏิชีวนะ เช่น

• ยาซิโปรฟลอกซาซิน (Ciprofloxacin)
• ยาด็อกซาซิลลิน (Doxycycline)
• ยาเพนซิลลิน (Penicillin) ในบางกรณี

การรักษาจะมีความสำคัญมากที่สุดในช่วงแรก ๆ ของการติดเชื้อ โดยเฉพาะในกรณีของแอนแทรกซ์ทางเดินหายใจที่มีอัตราการเสียชีวิตสูง การใช้ยาปฏิชีวนะเหล่านี้จะช่วยลดความรุนแรงของโรคและเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิต

นอกจากนี้ในบางกรณีที่แอนแทรกซ์แพร่กระจายไปยังกระแสเลือดหรืออวัยวะภายใน อาจต้องการการดูแลในโรงพยาบาลโดยการใช้ยาฆ่าเชื้อในทางหลอดเลือดหรือการผ่าตัดเอาเนื้อเยื่อที่ติดเชื้อออก

👉 การป้องกันโรคแอนแทรกซ์

การป้องกันโรคแอนแทรกซ์นั้นสำคัญมาก โดยเฉพาะในพื้นที่ที่เสี่ยงต่อการสัมผัสกับสัตว์ที่อาจติดเชื้อหรือการรับประทานผลิตภัณฑ์จากสัตว์ที่ไม่ได้รับการปรุงสุกอย่างเหมาะสม โดยมีวิธีการป้องกันดังนี้:

1. การฉีดวัคซีนแอนแทรกซ์
   วัคซีนแอนแทรกซ์สามารถช่วยป้องกันการติดเชื้อในผู้ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น บุคลากรที่ทำงานในสถานที่ที่มีสัตว์ที่อาจติดเชื้อ หรือทหารในพื้นที่สงคราม
2. การหลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์ที่อาจติดเชื้อ
   ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสัตว์ที่มีอาการติดเชื้อ หรือผลิตภัณฑ์จากสัตว์ที่ไม่ผ่านการฆ่าเชื้อหรือปรุงสุก
3. การปฏิบัติตามมาตรการความปลอดภัยในการจัดการกับสัตว์
   การใช้มาตรการทางการเกษตรและการฆ่าเชื้อสัตว์ที่ได้รับการตรวจสอบให้แน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้อ
4. การปฏิบัติตามมาตรการการป้องกันในภาวะสงคราม
   ในกรณีที่อาจมีการใช้แอนแทรกซ์เป็นอาวุธชีวภาพ จะต้องมีมาตรการการป้องกันทางชีวภาพที่เหมาะสม
   

หากท่านมีปัญหาสุขภาพ หรือต้องการปรึกษาการใช้ผลิตภัณฑ์และการใช้ยาอย่างถูกวิธี สามารถเข้ามาปรึกษาได้ที่หน้าร้านขายยาจุฬาลักษณ์เภสัชทุกสาขา หรือใช้บริการให้คำปรึกษา ช่องทางออนไลน์ได้ทุกช่องทางของเรานะคะ

ข้อมูลอ้างอิง (References):

1. พญ. ศิริพร ศรีโรจนกุล แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านอายุรศาสตร์โรคติดเชื้อ ศูนย์อายุรกรรม  โรงพยาบาลกรุงเทพพัทยา
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
3. World Health Organization (WHO).
4. Mazumdar S. Raxibacumab. mAbs. 2009;1:531–8.

เรียบเรียงข้อมูลโดย : www.chulalakpharmacy.com