ประโยชน์ของมะขามแขก

มะขามแขก
มะขามแขก (อังกฤษ: Indian Senna,Tinnevelly Senna) มีทรงต้นเป็นพุ่มหรือกอขนาดเล็กแตกกิ่งก้านสาขามากมาย จะสูงประมาณ 60-150 เซนติเมตร ใบเหมือนกับกับมะขามทั่วไป แต่จะยาวกว่า และที่ปลายใบแหลมกว่า ก้านใบมีใบย่อย ประมาณ 7 คู่ และ ใบมีสีเขียว มีรสเปรี้ยวหวานชุ่ม ยอดของกิ่งจะออกดอกเป็นช่อสีเหลือง จะมีกลีบที่รองดอกและกลีอดอกเกือบมีขนาดที่เท่ากันจำนวน 5 กลีบ ออกผลเป็นฝักลักษณะเหมือนกับถั่วลันเตา แต่จะแบนกว่า กว้างประมาณ 2 เซนติเมตร และยาวประมาณ 7 เซนติเมตร มีสีเขียวใสตอนยังอ่อน เมื่อแก่จะกลายเป็นสีดำ มีเมล็ดประมาณ 6 เมล็ด มีรสเปรี้ยว

ประโยชน์ของมะขามแขก

• ใบ ใช้ ระบายท้อง ถ่ายพิษอุจจาระเป็นมูก ถ่ายน้ำเหลือง ถ่ายพิษไข้ ถ่ายโรคบุรุษ ถ่ายพยาธิ แก้ริดสีดวงทวาร
• ผล ใช้ แก้ท้องผูก แก้ริดสีดวงทวาร ถ่ายพิษไข้ ขับลมในลำไส้

มะขามแขกมีสรรพคุณเป็นยาระบาย เนื่องจากจุลินทรีย์ในทางเดินอาหารจะเข้าไปย่อยสลายสารเซนโนไซด์เอและบีกลายเป็นสารเคมีชนิดหนึ่ง ที่ไปกระตุ้นการบีบตัวของกล้ามเนื้อลำไส้ใหญ่ ทำให้รู้สึกปวดท้องอยากถ่าย แต่คนมักเข้าใจผิดจึงโหมกินยาระบายวันละหลาย ๆ รอบ เมื่อเสียน้ำจากการถ่ายมากๆ ร่างกายก็จะทรุดโทรมลง รู้สึกอ่อนเปลี้ยเพลียแรง อาจถึงช็อกจนเสียชีวิตได้ และถ้าใช้ติดต่อกันเป็นเวลานานมากๆ จะทำให้ลำไส้ใหญ่นั่นเคยชิน การกินสมุนไพรมะขามแขกในรูปของชาชง ชนิดเม็ด หรือชนิดแคปซูลนั้น ถ้ากินในปริมาณที่พอเหมาะเพื่อช่วยแก้ปัญหาท้องผูกถือว่าไม่เป็นอันตราย แต่ถ้ากินในปริมาณที่มากจนเกินไปก็จะทำให้เกิดอันตรายได้เช่นกัน และที่เราต้องทำความเข้าใจกันใหม่นั้นก็คือ ยาระบายเหล่านี้ไม่ช่วยให้ลดความอ้วนได้ เพราะสิ่งที่ถูกขับออกมานั้นเป็นกากอาหารและน้ำในร่างกาย ส่วนไขมันก็ยังวนเวียนอยู่ในตัวเราไม่ได้ถูกระบายไปพร้อมกับของเสีย มะขามแขกเป็นเพียงแค่ยาระบายเท่านั้นไม่สามารถนำมากินเพื่อที่จะลดความอ้วนได้ และถ้ากินในปริมาณที่มากจนเกินไปก็อาจจะทำให้เสียชีวิตได้ด้วย

กินมะขามแขกทุกวันอันตรายไหม
อาการข้างเคียงทั่วไปที่พบ ได้แก่ ปวดเกร็งท้อง ปวดมวนท้อง คลื่นไส้ อาเจียน เป็นต้น ข้อควรระวังที่สำคัญ ไม่ควรใช้ติดต่อกันนานเกิน 1 สัปดาห์ เพราะอาจทำให้ท้องเสียจนเกิดการสูญเสียน้ำและเกลือแร่มากเกินไป รวมทั้งยังทำให้ลำไส้ใหญ่ชินต่อยา ส่งผลให้ไม่สามารถขับถ่ายได้ถ้าไม่ใช้ยาถ่าย หยุดใช้เมื่อมีเลือดออกจากทวารหนัก

มะขามแขกเป็นสมุนไพรไทยที่มีการพัฒนาให้อยู่ในรูปยาแผนปัจจุบันหรือยาพัฒนาจากสมุนไพรซึ่งถูกบรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติสำหรับใช้เพื่อบรรเทาอาการท้องผูก มีผลทำให้การถ่ายอุจจาระคล่องขึ้นและถ่ายเป็นเนื้อกึ่งเหลว อีกทั้งเป็นยาที่ค่อนข้างปลอดภัยหากใช้ตามคำแนะนำ อย่างไรก็ตามไม่ควรใช้มะขามแขกติดต่อกันเป็นระยะเวลานานเพราะจะทำให้ลำไส้ใหญ่ชินต่อยา และไม่สามารถขับถ่ายได้ถ้าไม่ใช้ยาถ่าย

แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– Wikipedia
– มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
– มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM