โรคลำไส้แปรปรวน หรือ irritable bowel syndrome (IBS) เป็นภาวะการทำงานผิดปกติเรื้อรังของลำไส้ ทำให้ลำไส้บีบตัวมากเกินไป มักพบตั้งแต่อายุน้อย ๆ โดยพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย
การกินอาหารไม่เป็นเวลา ไม่เพียงแค่ส่งผลให้เป็นโรคกระเพาะหรือกรดไหลย้อนได้เท่านั้น แต่ยังเสี่ยงเป็น “ลำไส้แปรปรวน” โรคยอดฮิตที่วัยทำงานควรระวังไว้ ก่อนต้องทรมานกับอาการปวดท้องเรื้อรัง
สาเหตุของโรคลำไส้แปรปรวน
โรคลำไส้แปรปรวนเป็นโรคที่ไม่ร้ายแรง และไม่ได้มีสาเหตุมาจากโรคร้ายแรง อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันก็ยังไม่สามารถบอกสาเหตุของโรคนี้ได้อย่างแน่ชัด แต่มีข้อสันนิษฐานว่าเกิดจากสาเหตุดังนี้
- การบีบตัวผิดปกติของลำไส้ใหญ่ หรืออาจเรียกว่าตะคริว ทำให้ลำไส้เกร็งตัวผิดปกติ (spastic colon) เกิดการบีบตัวอย่างรุนแรงจึงทำให้เกิดการปวดเกร็งลำไส้
- ภาวะไวต่ออาหาร หรือภาวะย่อยอาหารบางอย่างได้ไม่ดี เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อย อาจเกิดจากแพ้อาหาร หรือไวต่ออาหาร การจดบันทึกอาหารที่รับประทานอาจจะช่วยบอกถึงอาหารที่แพ้ได้
- ลำไส้ไวความต่อความรู้สึกมากเกินไป เป็นความผิดปกติที่ไม่ได้มีโรค หรือการบีบตัวผิดปกติใด ๆ แต่ลำไส้ไวต่อความรู้สึกมากเกินไป
- ความเครียดหรือภาวะทางจิตเวช เพราะภาวะเครียด กังวลใจ ทำให้ลำไส้รับความรู้สึกไวขึ้น เกิดการปวดขึ้นได้
- เกิดจากการติดเชื้อในทางเดินอาหารและการติดเชื้ออื่น ๆ โดยมักพบอาการภายหลังจากมีการติดเชื้อ เช่น เชื้อไข้รากสาด หรือ เชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดอาหารเป็นพิษ แต่กลไกที่ทำให้เกิดภาวะนี้ยังไม่ทราบแน่ชัด
- เกิดจากการใช้ยาบางชนิด
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เป็นโรคลำไส้แปรปรวน
- พฤติกรรมการกินที่ไม่ถูกต้อง เช่น กินอาหารไม่ตรงเวลา กินแต่เนื้อสัตว์..ไม่กินผัก ไม่กินอาหารเช้า หรือดื่มน้ำน้อย
- มีภาวะเครียดจัด ซึ่งเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดโรคนี้
- ไม่ออกกำลังกาย และพักผ่อนไม่เพียงพอ
- คนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคมะเร็งลำไส้ หรือมะเร็งในระบบทางเดินอาหาร
7 อาการภาวะลำไส้แปรปรวน
- ปวดท้องเริ่มจากเล็กน้อยไปจนถึงรุนแรงปวดท้อง เป็นอย่างน้อย 1 ครั้งต่อสัปดาห์ ในช่วง 3 เดือน มักเป็นลักษณะบีบเกร็ง หรืออาจเป็นแบบอื่น เช่น ตื้อ ๆ หนัก ๆ อึดอัด มักจะปวดบริเวณท้องด้านล่างซ้าย
- รู้สึกว่ามีลมในท้องตลอด มีเสียงครืดคราด พุงป่อง
- หลังทานอาหารรู้สึกแน่นท้อง ท้องอืด มากกว่าอิ่ม
- บางครั้งถ่ายแข็ง บางวันถ่ายเหลว ท้องเสียสลับท้องผูก
- มีความวิตกกังวล เครียด ซึมเศร้า
- อุจจาระมีเมือก สัญญาณเตือนถึงลำไส้อักเสบ
แม้ว่าโรคลำไส้แปรปรวนจะไม่รุนแรง แต่อาการปวดท้องก็สร้างความทรมานให้กับผู้ป่วยไม่น้อย แถมยังส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันอีกด้วย
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
– โรงพยาบาลพญาไท
– โรงพยาบาลพระราม9
เรียบเรียงข้อมูลโดย: CHULALAKPHARMACY.COM